هاشم آقاجري: امروز نيازمند روشنفكر به معني واقعي كلمه هستيم، ايسنا

- كانون اصلي جنبش دانشجويي، حوزه‌ي عمومي است

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي

دكتر هاشم آقاجري گفت: روشنفكر بايد آگاهي را به مردم منتقل كند تا نيرو‌هاي معنوي برخاسته از اين آگاهي تبديل به يك نيروي مادي شود و به مردم قدرت دهد.

به گزارش خبرنگار سياسي ايسنا، وي در برنامه‌ي روز دانشجوي انجمن اسلامي دانشجويان در دانشگاه الزهرا(س) ‌با اشاره به سه دوره‌ي دانشگاه در ايران اظهار داشت: نظاميه سنبل نهادي است كه حكومت‌ها تاسيس كرده‌اند و هدف از تاسيس آن نيز تحكيم پايه‌هاي قدرت حكومت بود. نظاميه به تدريج به نهاد دانشگاه و علم تبديل شد اما همبسته‌ي حكومت مي‌شود. پس از آن دارالفنون توسط اميركبير تاسيس شد كه او معتقد بود، بايد بتوانيم به فنون غربي مجهز شويم تا عالماني كه از اين دانشگاه برمي‌خيزند در خدمت توسعه و نوسازي كشور باشند. از تاسيس دارالفنون تا دانشگاه تهران شاهد پيدا كردن كاركرد ديگري براي نهاد‌هاي علمي هستيم كه با تيپ روشن‌فكري همراه است.

اين مدرس دانشگاه با تاكيد بر سه شان علم، فرهنگ و سياست به عنوان كاركرد‌هاي دانشگاه افزود: در برابر اين كاركرد‌ها، دانشگاه دانشمند، سياست‌مدار و روشنفكر توليد مي‌كند و خاستگاه اين سه قشر است. سياست‌مدار يا كاملا بوروكرات است و به تدريج وارد سيستم اجرايي كشور مي‌شود، يا ممكن است رفتار مقابل پيدا كند و يك فعال حزبي شود؛ اين سياستمداران گاهي اپوزوسيون و گاهي پوزوسيون هستند.

وي همچنين در مورد شان روشنفكري دانشگاه اظهار داشت: روشنفكر نه محقق برج عاج نشين است و نه سياستمدار، پروژه‌ي او در عين حالي كه دست اندر كار توليد تئوري و آگاهي است و به وجوهي مثل علم و فرهنگ مي‌انديشد در عين حال محيط فعاليت او حوزه‌ي عمومي و جامعه‌ي مدني است و هدف او روشنگري و نقد براي رهايي است. در جوامع مذهبي نقش روشنفكري بسياري مهم است و نسبت مستقيمي با روشنگري مذهبي دارد.

آقاجري درباره‌ي 16 آذر - روز دانشجو - اظهار داشت: كانون اصلي جنبش دانشجويي به عنوان ادامه‌ي جنبش روشنفكري در ايران حوزه‌ي عمومي است و با بازتعريفي كه از دانشجويان مي‌شود لازم است كه جاي دانشجو را ذيل سه تيپ روشنفكر، سياستمدار و دانشمند تعريف كنيم در حالي كه امروز در جامعه‌ي ما تلاش زيادي مي‌شود كه دانشجو را يا ذيل سياستمدار تعريف كنند يا دانشمند. البته در كشورهاي توسعه يافته دانشجو ذيل اين دو تعريف مي‌شود و علت آن اين است كه در آن جوامع تا حدي شاهد پيشرفت هستيم و اگر هم محدوديتي براي آزادي بيان وجود داشته باشد بسيار سطح بالا است.

وي افزود: با توجه به شرايط جامعه‌ي ما، دانشگاه خواه، ناخواه به نهاد پرتحرك جنبشي تبديل مي‌شود. مدل جنبشي در دانشگاه‌هاي اروپا موقتي و در دوره‌هاي كوتاه اتفاق مي‌افتد، مثل مي 68 فرانسه، اما در ايران ما از 16 آذر 32 تا امروز همچنان در چنين وضعيتي به سر مي‌بريم، چرا كه هنوز از لحاظ تثبيت حقوقمان با مشكل مواجه‌ايم.

آقاجري اظهار داشت: امروز نيازمند روشنفكر به معني واقعي كلمه هستيم كه در حوزه‌ي بين عوام و روشنفكر، حوزه‌ي سومي را تعريف كند كه نقش انتقادي دانشگاه در آن معنا پيدا مي‌كند.

آقاجري در ادامه ضمن تاكيد مجدد بر دعوت از آيت الله مصباح يزدي به مناظره اظهار داشت: من تاكنون با بسياري از چهره‌هاي شاخص جناح راست از جمله حدادعادل، رحيم‌پور ازغدي، باهنر،‌ رسول جعفريان و ميرباقري مناظره كرده‌ام، اكنون نيز با كسي مناظره مي‌كنم كه جريان مخالف من را نمايندگي مي‌كند؛ مصباح يزدي نيز متكلم، ايدئولوگ و نماينده‌ي يك تفكر و جريان نيرومند در كشور است.

اين مدرس دانشگاه همچنين گفت: اگر دولتي اجازه دهد مردم و گروه‌هاي اجتماعي به صورت مسالمت آميز تشكيل قدرت دهند و در نهاد‌ها متشكل شوند آنگاه قدرت مردم با قدرت دولت توزان پيدا مي‌كند، اما اگر دولت نگذارد جامعه موجوديت مستقل پيدا كند مردم بايد چه كنند؟ در شرايط مطلوب هم دولت قدرت دارد و هم جامعه و در اين تعامل سازنده هر دو پيشرفت مي‌كنند.

آقاجري در پاسخ به پرسش يكي از دانشجويان كه پرسيد اگر آزادي بيان نيست شما اينجا چه مي‌كنيد؟ اظهار داشت: شرايط امنيت تضمين شده و آزادي تثبيت شده آن است كه همه بدون لكنت و واهمه‌اي بتوانند سخن بگويند، حضرت علي (ع) مي‌گويد جامعه‌اي كه مردم در آن با لكنت سخن بگويند جامعه‌ي مقدسي نيست. در شرايط نابرابر هم ممكن است كسي مثل من دل به دريا بزند و وارد ميدان شود. در صورتي سخن گفتن من در اينجا نشانه آزادي بيان است كه اين امر به يك جريان كلي تبديل شده باشد.

آقاجري همچنين درباره‌ي مشروعيت و مقبوليت گفت: مشروعيت اعم از مقبوليت است، بخشي از جامعه‌ي ما تصور مي‌كنند مشروعيت به معني شرعي بودن است. در حالي كه مشروعيت يعني اينكه آيا حاكمان از نظر مردم حق حكومت دارند يا خير. در حوزه‌ي سياسي نمي‌توان مشروعيت و مقبوليت را از هم جدا كرد.

وي افزود: متاسفانه رفتار عده‌اي صاحب قدرت در چشم و دل نسل جوان ما معياري مي‌شود كه بر اساس آن درباره‌ي اسلام داوري كنند، در حالي كه ما بايد به نسل جوانمان بگوييم اسلام مكتبي است كه شاخصه‌هاي آن عقلانيت، خرد و انسانيت است.

در ادامه يكي از دانشجويان منتقد آقاجري خطاب به وي گفت: من بدون تعصب آمده‌ام سخن بگويم، اگر مرا قانع كنيد از اين پس زير پرچم شما سينه مي‌زنم!

آقاجري در واكنش به واكنش به صحبت‌هاي اين دانشجو اظهار داشت: دانشجو!‌ سينه‌زن نباش؛ زير علم هيچكس. من به دنبال مريد نمي‌گردم.

وي همچنين گفت: حكومت وسيله‌اي براي رسيدن به هدف است نه هدف، بلكه هدف رستگاري است.

آقاجري تاكيد كرد: دين خدا، پارسايي، خردورزي و ارزش‌هاي انساني است، نه خرافه پرستي؛ بسيار جاي تاسف دارد اگر شاهد اين باشيم كه مردم به جاي اينكه گروه، گروه وارد دين شوند، فوج ، فوج از آن خارج شوند و دين يك نسل از بين برود.

به گزارش ايسنا، به گفته‌ي «هاله سينكي» دبير انجمن اسلامي دانشجويان اين دانشگاه در اين مراسم قرار بود «سعيد حبيبي» و «عبدالله مومني» دبيران فعلي و سابق تشكيلات دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه) حضور پيدا كنند اما مورد موافقت دانشگاه قرار نگرفت.