محمد خاتمی: اصلاحاتی که با ‌٥١ درصد موفق شود، پيروزی را در خود ندارد، موسوی می‌گويد "اسلام ناب"، ما هم می‌گوييم اسلام ناب، ايسنا

سيد محمد خاتمی گفت:مهندس موسوی می‌گويد "اسلام ناب"، ما هم می‌گوييم اسلام ناب و اتفاقا وقتی می‌گوييم اسلام ناب، يعنی اسلام مقابل تحجر. اسلامی که طرفدار استبداد باشد و حرمت مردم را نگه ندارد و موافق پيشرفت جامعه نباشد، اين اسلام، اسلام آمريکايی است.

به گزارش گروه دريافت خبر خبرگزاری دانشجويان ايران(ايسنا) حجت الاسلام و المسلمين سيدمحمد خاتمی طی نشستی با نمايندگان ستادهای انتخاباتی خود در سراسر کشور گفت: اين ملت بزرگوار با وجود همه محروميت‌ها و موانع، قدرت بی‌همانند خود را نشان داده است و صحنه‌های خلاف انتظار را پديد آورده است و با همه کمبودها، نارسايی‌ها، موانع و توطئه‌ها واقعا در لحظات حساس تاريخ کيمياگری و معجزه‌گری کرده است و در دوران خود ما انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و جنگ تحميلی نشانه‌ای از آن است.

وی ادامه داد: اين ملت در لحظات مختلف از جمله خرداد ‌٧٦ بر خلاف انتظار باز هم واقعه‌ای را آفريد که برای تاريخ و جهان غير منتظره بود و معتقدم در سال ‌٨٤ هم اگر بی‌تدبيری ما نبود، ملت کار خود را می‌کرد.

رييس‌جمهور سابق کشورمان با اشاره به تقسيم شدن حدود ‌١٨ ميليون رای بين کانديداهای اصلاح‌طلب اظهار کرد: اين آرا گرچه متعلق به يک تفکر و گرايش بود، ولی با تقسيم شدن آن کسانی انتخاب شدند که با اين تفکر ناسازگار بودند.

وی تصريح کرد: ملت ما ملت بزرگی است، ما به عنوان نخبگان بايد خواسته‌های ملت را درک و با تفکر و تدبير سعی کنيم تا آن را هدايت کنيم، اگر نقصی هست در اين قسمت است، نه در ملت ايران که هميشه کيمياگری کرده است.

وی در بخشی از سخنانش تاکيد کرد: آن‌چه که برای من مهم است، صرفا اين نيست که در عرصه انتخابات يا عرصه‌های ديگر دور هم جمع می‌شويم؛ بلکه برای اين است که آن‌چه سبب جمع ما شده است، آرمان و انديشه مشترک است و تاکيد می‌کنم که اين آرمان و انديشه ادامه خواهد يافت.

رييس موسسه بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها همچنين تصريح کرد: اصلاحات زنده است و زنده خواهد ماند؛ چراکه در متن جان و جهان مردم ما جاری است و نيز بر يک خواست متبلور محکم تاريخی متکی است که اين ملت در مسير آن حرکت کرده است. تا اين ملت و جهت‌گيری هست و تا آن روزی که ملت به آرزوهای تاريخی خود به طور کامل نرسيده است - که البته هيچ وقت به ايده‌آل‌ها به طور کامل نمی‌توان رسيد و بنابراين يک جامعه متکامل هميشه در حال حرکت است - اصلاحات هم به اين معنا خواهد بود.

وی با تاکيد بر اين‌که " اصلاحات خواستار دين‌داری است" توضيح داد: اصلاحات به دنبال و خواستار دينی است که باعث پيوند جان اکثريت اين مردم می‌شود و نيز همان ارزش‌های اساسی دين که حتی کسانی که پايند به دين خاص اسلام نيستند، به آن‌ها پايبند هستند.

وی افزود: ملت ما نه تنها می‌خواهد دين در ذهن و جان او جاری باشد، بلکه در متن زندگی، اجتماع، حکومت و روابط اجتماعی نيز اين دين جاری باشد و اصلاحات از اين دين دفاع می‌کند و پايبند به آن است. بر اساس همين دين‌خواهی خود با ديدگاه روشنی که نسبت به دين دارد - و نه ديدگاه‌های متحجر و تحريف شده - و بر اساس رشد اجتماعی همواره خواستار يک زندگی توام با عزت و برخورداری و آزادی و پيشرفت بوده است. اين خواسته‌های تاريخی از عمق جانش بر آمده است - استقلال، آزادی، پيشرفت و عدالت همه جانبه - برای اين خواست‌ها فداکاری کرده، قربانی داده و مقاومت سرسختانه‌ای کرده و با وجود ناکامی‌هايی که در طول تاريخ خود داشته عقب‌نشينی نکرده است، ولی در خيلی از موارد ناکامی‌ها را به کامروايی تبديل کرده و در جايی هم که موفق نشده، مايوس نشده و در جای ديگر دوباره اين خواست و اراده بروز و ظهور پيدا کرده است؛ از جمله در جمهوری اسلامی.

خاتمی يادآور شد: البته دينی که بنده می‌گويم با استقلال، آزادی، پيشرفت و عدالت سازگار است. ممکن است ديدگاه‌های متحجرانه و واپسگرايانه‌ای باشد که برای انسان ارزشی قائل نباشد. اين همان چيزی است که امام(ره) هم از آن رنج می‌برد و درددل می‌کرد و اتفاقا يکی از رسالت‌های مهم اصلاحات تبيين انديشه درست دينی است که سازگار با آزادی و سربلندی و پيشرفت ملت و کشور و همه انسان‌ها و حرمت و کرامت ذاتی آن‌هاست.

وی تصريح کرد:کار مهم ديگر نگهداری اين جمع، يعنی مجموعه نيروهای انبوهی است که در سراسر کشور و به خصوص نسل جوان که احساس مسووليت و رسالت می‌کند و در خودش آمادگی انجام اين رسالت را می‌بيند، و اين جمع بايد منسجم‌تر و فشرده‌تر بشود و بهتر و تواناتر بتواند خواسته‌هايش را مطرح کند و هم برای رسيدن به آن خواست‌ها برنامه‌ريزی کند. آن‌چه در درجه مهمی از اصالت و جديت است، همين نگاه داری جمع، افزايش کمی و کيفی جمع و انسجام بيشتر آن است.

وی با اشاره به فراز و نشيب‌های فراوان ملت ايران در طول تاريخ گفت: با توجه به اين فراز و نشيب‌ها به صورت روشن می‌توان بيان کرد که ملت ايران کدام هدف را در نظر گرفته و در کدام مسير حرکت کرده و در راه آن چگونه پايداری کرده است. به دليل همان خواست روشن است که مشکلات و توطئه‌ها او را دلسرد نکرده و حرکت را در اين نديده که در هر مرحله‌ای بايد پيروز شود، بلکه نفس حرکت برای او مهم بوده و اگر ناکام شده مايوس نشده و حرکت را ادامه داده است، ولی لحظات و شرايط مختلفی پيش می‌آيد که مردم بايد تصميم بگيرند.

رييس‌جمهور سابق کشورمان تاکيد کرد: افتخار انقلاب اسلامی ما اين است که مبنای نظم اجتماعی و حکومت رای مردم است و از جمله، تلاش اصلاحات بايد اين باشد که اين اصل تداوم پيدا کند و صوری نشود، واقعی باشد و از اين‌که مردم مبنای اصلی تصميم‌گيری در نظام باشند و زيربنای اصلی سامان اجتماعی در عرصه‌های اجتماعی باشند و اگر خطراتی از درون آن را تهديد می‌کند، بشناسيم و سعی کنيم آن خطرات را بر طرف کنيم.

وی با اشاره به اين‌که " اين وجه از اسلام مورد توجه و تاکيد مردم و نظام ما قرار گرفت" گفت: اين تفاوت مهم چنين اسلام با اسلام‌هايی با عناوين ديگر است که در دنيا منجر به نتايج ناگواری شده است. اين اسلام، اسلام انقلاب ماست که امام(ره) آن را بيان کردند و ميزان را رای مردم و آن‌ها را ارباب دانستند.

وی تصريح کرد: اتفاقا اصولگرايی اين است که آيا ما به اين اصل پايبند هستيم و از آن دفاع می‌کنيم يا به نام دفاع از اصول، اين مهمترين اصل اجتماعی را زير پا می‌گذاريم و يا روش‌هايی را به کار می‌گيريم که لکه‌دار می‌شود.

خاتمی با اشاره به انتخابات رياست جمهوری گفت: در اين مرحله باز هم امکانی فراهم آمده است تا مردم به عرصه بيايند و اراده خود را ابراز کنند. هدف‌های درازمدت هميشه هست و نمی‌توان انتظار داشت که همه آن‌ها يک‌شبه تحقق پيدا کند. هر کس هم که به صحنه بيايد کسی انتظار ندارد که در کوتاه مدت و بدون امکانات و با وجود موانع به ايده‌آل های خودش برسد. ولی مهم حرکت در اين جهت است؛ به هر حال بايد اهداف مهم مرحله‌ای و قابل دست‌يابی را که می‌تواند زمينه‌ساز رسيدن به هدف‌های بلندتر باشد، بشناسيم و در جهت آن‌ها حرکت کنيم. اين هدف در اين‌جا و امروز يک تحول و تغيير در درون جامعه ماست. اين تغيير به معنی نفی آرمان‌ها، اصول و چارچوب‌ها، ساختارشکنی و شالوده‌شکنی نيست. اتفاقا تغييری که در اين مرحله بايد صورت گيرد، بازگشت به اصول و معيارهايی است که در انقلاب، نظام و قانون اساسی بوده است و لطمه ديده و می بيند؛ ولو با حسن نيت.

وی با بيان اين‌که " ما اين‌جا نمی‌توانيم انگيزه‌خوانی کنيم"‌ اظهار کرد: ولی آن‌چه تحقق می‌بايد، ولو با انگيزه‌های پاک و با قصد خدمت، با معيارهايی که در جامعه و قانون ماست و جزو محکمات و مسلمات ماست و برای آن‌ها انقلاب شده و خون‌های پاک ريخته شده، سازگار نيست. اگر آن معيارهارعايت شده است، بسم الله، همه بايد کمک کنيم و اگر طبق معيار نيست ما موظفيم که کاری کنيم آن معيارها دوباره زنده شود و آن انحراف‌هايی که ايجاد شده ترميم شود.اين دقيقا يک تغيير دينی، انقلابی و ملی در چارچوب پايبندی اهداف و آرمان‌ها انقلاب اسلامی و خواست ملت ايران درچارچوب قانون اساسی است.

وی هم‌چنين با اشاره به وضعيت حاکم بر اقتصاد کشور گفت:اگر ما وضعمان خوب است و از نظر اقتصادی وضع مطلوبی داريم و از امکانات استفاده درستی شده است که مملکت قوی شود و نيازهای جامعه و نيازهای بنيادين جامعه پيشرو، متحول و رو به آينده تامين شود، بايد بگوييم راه درست است و اگر نيست راه غلط است و بايد تغيير کند. توده مردم ما ممکن است که فقط تورم را درک کنند که همه درک می‌کنيم و عدم تناسب ميان قدرت خريد و نيازهايی که هست، با آن‌چه در عالم خارج تحقق می يابد را می‌فهمند. خيلی هم نياز نيست که با استدلال بگوييم که تورم هست و وضع نامناسب‌تر از ديروزاست، البته اسناد و مدارک هم هست. در شرايطی به اين وضع اقتصادی دچار آمده‌ايم که درآمدهای سرشار داشتيم. امروز رقبای ما که ‌١٦ سال ديگر بايد از همه آن‌ها جلوتر باشيم، صدها ميليارد ذخيره ارزی دارند.

رييس جمهور سابق کشورمان ادامه داد: همين اواخر اين را شنيدم که دولت کويت تصويب کرده که يک ذره از سرمايه‌های ذخيره شده خود را در جهت هزينه‌های عمومی و بودجه به کار نگيرد و اگر هم می‌خواهد بگيرد از سودی که از ذخيره‌های ارزی به دست می‌آورد بايد هزينه کند. در حالی که در فروردين سال گذشته اعلام شد که ذخيره ارزی ‌٥ /‌١٤ ميليارد دلار است که ما با همين مبلغ دولت را تحويل داديم! يعنی چيزی بر حساب ذخيره ارزی افزوده نشده است؟ حالا اگر بنا به گزارشی که بعدا اعلام شد، ‌١٠ ميليارد دلار ديگر اضافه شده باشد، با در آمد بالای ‌٢٠٠ ميليارد در ‌٤ سال گذشته که حدود ‌٤٨ ميليارد آن را اجازه داشتند در بودجه مصرف کنند حال بر فرض ‌١٠ يا ‌٢٠ ميليارد دلار هم از طريق غير بودجه ای هزينه شده باشد، حدود ‌١٢٠-۱۳۰ ميليارد دلار می‌بايست ذخيره ارزی داشته باشيم يا در جهات مناسب سرمايه گذاری شده باشد.

وی تاکيد کرد: البته سخن من به هيچ عنوان اين نيست که سوءاستفاده شده است، صحبت از سوء تدبير است. ما در اين وضعيت در تورم بالا هستيم، در حالی که با بحران جهانی و سقوط قيمت‌ها در دنيا اگر پول خوبی داشتيم، می‌توانستيم سرمايه‌گذاری‌های کلان‌تر و اساسی‌تر کنيم که اگر يک عسلويه با خون دل درست شد، چندين عسلويه داشته باشيم. اگر اين روند درست است، ادامه پيدا کند و اگر نادرست است، به عنوان کسی که دلسوز انقلاب، مردم و اسلام است و کسی که می‌گويد اين اصول و موازينی که به قيمت بسيار گرانی به دست آمده، بايد برقرار باشند، می‌گوييم بايد تغيير ايجاد شود.

وی در بخش ديگری از سخنانش نيز خطاب به اعضای ستاد انتخاباتی خود گفت: من از همه شما آقايان و خانم‌ها به خاطر لطف و همتی که کرديد و با همه وجود به عرصه‌ای که آن را عرصه سرنوشت تشخيص داديد، آمديد، از صميم قلب سپاسگزارم. البته شما نيازی به اين تشکر نداريد و من هم بيش از تشکر بايد افتخار کنم که در اين کشور کسانی هستند که به خاطر آرمان و جهت‌گيری درست‌شان و خدمت به مردم حاضرند فداکاری کنند و خدا را سپاسگزارم که من نيز جزئی از اين مجموعه هستم و بايد افتخار کنم که در سراسر کشور عزيزانی به من، نه به عنوان يک شخص، بلکه با اين نصور که اين فرد از تفکر و گرايشی نمايندگی می‌کند که به آن پايبند هستند، لطف می‌کنند.

خاتمی ادامه داد: ضمنا بايد به طور ويژه از برادر عزيزم دکتر عارف تشکر کنم؛ انسان بزرگواری که با وجاهت، علمی، اجرايی و سياسی که دارد همواره کوشيده است تا در هر عرصه‌ای که نياز هست و احساس کند می‌تواند موثر باشد، حاضر باشد. ايشان خود يکی از چهر‌های مطرح برای رياست جمهوری بود. آقای دکتر عارف واقعا شايستگی آن را هم داشت، ولی وقتی صلاح را در اين ديدند که به گونه ديگری عمل شود، به عنوان يک فرد پا در رکاب و محکم قبول کردند که مسووليتی را بپذيرند که انتخابات در جهتی ديگر و نه برای شخص خودشان هدايت شود. آقای عارف از چهره‌های کم شناخته شده‌ای است که واقعا خيلی پر ارزش است و من از اين همت، تواضع و تلاش تقدير می‌کنم و قطعا همه شما تقدير می‌کنيد.

رييس موسسه بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها در بخش ديگری از سخنانش به بيان و بررسی موقعيت کنونی ايران در عرصه بين‌المللی پرداخت و با طرح اين سوال که " ملت بزرگ ايران آيا جايگاه خودش را در عرصه بين‌المللی دارد؟ " گفت: مردم عادی ممکن است که برخوردها در فرودگاه‌ها و فروشگاه‌ها را ببينند که همين هم دور از شان ملت ايران است. من در بوشهر هم گفتم، ما نمی‌توانيم تحمل کنيم که در هيچ نقطه دنيا به يک ايرانی از گل نازکتر گفته شده و توهين شود. اما مشکلات عميق‌تر از اين است. تاثيرگذاری که شما در دنيا داشتيد، با تاثيرگذاری که در دنيا قبلا داشتيد و نقشی که جمهوری اسلامی ايران می‌توانست ايفا کند و الان می‌تواند ايفا کند، مقايسه کنيد، ديروز ما را در مجامع بين‌المللی بيشتر تحويل می‌گرفتند يا امروز؟

وی ادامه داد: بنده خيلی کوچک هستم و ملت ما بزرگ هستند؛ ولی وقتی کسی بيشتر و بهتر از اين ملت نمايندگی بکند و اين تلقی باشد که او مورد توجه ملت است، تاثيرگذاری او در دنيا زياد است. بنده الان هيچ عنوان و سمتی ندارم، ولی به اعتبار اين ملت و نمايندگی که روزی از آن‌ها داشته‌ام کوشيده‌ام تا حرفی که می‌زنم در طراز و شان ملت ايران باشد، امروز مورد توجه و تاثيرگذار هستم.

خاتمی سپس به حضور خود در نشست ائتلاف تمدن‌ها که در استانبول برگزار شد و راسموسن نخست‌وزير سابق دانمارک و دبيرکل ناتو نيز در آن حضور داشت اشاره کرد و گفت: آقای نخست وزير دانمارک در برابر کاريکاتورهای توهين‌آميزی که در کشورشان منتشر شد و واقعا خشم جهان اسلام و همه آزادگان را برانگيخت، موضع ضعيفی اتخاذ کرد و انتشار آن‌ها را مصداق آزادی دانست. البته ايشان در اين نشست دفاعی که از اسلام کرد و احترامی که به پيامبر(ص) گذاشت و حرف اساسی خود را پس گرفت که گفته بود نمی‌توان آزادی‌ها را محدود کرد و گفت که با صراحت می‌گويم، آزادی توام با مسووليت است و آزادی به معنی اهانت به ديگران نيست، آن هم به اسلام و شخص پيامبر(ص) و از پيامبر اسلام تجليل کرد.

به گزارش ايسنا به نقل از دفتر سيدمحمد خاتمی، وی افزود: البته نمی‌گويم که من عامل اصلی اين عقب‌نشينی و اظهارات ايشان بوده‌ام که در مطبوعات و جريانات انعکاس وسيعی داشت. اما همه می‌گفتند که وجود بنده در آن‌جا و توجه و حرمت به بنده در اين موضع‌گيری اثر داشته است. اين موضع ملت ايران است که با حضور خود می‌تواند تغييراتی را ايجاد کند. اگر جايگاه ملت ايران و جمهوری اسلامی همانی است که بايد باشد، بسيار خوب! همه دنبال آن می‌رويم. ولی اگر نيست، بايد تغيير پيدا کند.

وی سپس با طرح اين سوال که " چگونه بايد تغيير ايجاد شود؟" اظهار کرد: کسانی که عقل و تدبير دارند بايد اولويت را تشخيص دهند، شرايط زمان و مکان را درک کنند و در عين پافشاری روی اصول و ارزش‌های اصلی، امنيت، حرمت، پيشرفت و برخورداری کشور را تامين کنند. ما هر برنامه‌ای داشته باشيم که برای تامين نيازهای معنوی و مادی‌مان هزينه کمتری بدهيم و فايده بيشتر، آن برنامه خوب است. اگر برنامه‌ای هزينه داشته باشد ولی فايده نداشته باشد و يا فايده توهمی داشته باشد، آن برنامه درست نيست.

رييس‌جمهور سابق کشورمان همچنين با طرح اين سوال‌ها که " آيا ما بر اساس نقشه راه تدوين شده حرکت می‌کنيم؟ در سال ‌١٤٠٤ برترين کشور منطقه خواهيم بود؟ " گفت: کارشناسان به روشنی در اين‌باره صحبت کرده‌اند و با حساب و کتاب همه چيز مشخص است که در زمينه‌های مختلف بايد چگونه باشيم. من می‌گويم در آن وضع نيستيم و اگر اين‌طور است بايد اوضاع تغيير کند؛ بنابراين تغيير پيدا کردن يعنی بازگشت به اصول، تامين مصالح و منافع ملی در چارچوب ضوابطی که موجود است. اصلا اصلاحات حرکتی بر پايه دين و در چارچوب قانون اساسی است.

وی با اشاره به برخی انتقادات مطرح شده از سوی اعضای ستاد انتخاباتی خود درباره گفتمان مهندس ميرحسين موسوی گفت: در اين‌جا صحبت‌هايی شد که چندان به مصلحت نبود و جفای به عزيزی چون مهندس موسوی بود. ايشان می‌گويد "اسلام ناب"، ما هم می‌گوييم اسلام ناب و اتفاقا وقتی می‌گوييم اسلام ناب، يعنی اسلام مقابل تحجر و اسلامی که طرفدار استبداد باشد و حرمت مردم را نگه ندارد و موافق پيشرفت جامعه نباشد، اين اسلام، اسلام آمريکايی است. اسلام ناب اسلامی است که در عين اين‌که ظريف ترين و لطيف‌ترين ارزش‌های اخلاقی را در جامعه تزريق و تقويت می‌کند، باعث پيشرفت و آزادی و آبادانی کشور می‌شود.

وی افزود: ايشان روی "عدالت" تکيه می‌کنند، مگر ما تکيه نمی‌کنيم؟ البته ممکن است تعريف‌ها کاملا بر هم منطبق نباشد، برخی عدالت را در بعضی ابعاد می‌بينند، اصلاحات آن را همه‌جانبه می‌داند و با دادن حق هر ذی‌حقی به او تحقق پيدا می‌کند.

رييس موسسه بين‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها تاکيد کرد: هر شهروندی در جمهوری اسلامی ايران، با هر گرايش و مذهبی اگر حقی دارد که طبق قانون اساسی دارد، اگر اين حق ضايع شد خلاف عدالت است. در اينجا به اين خاطر که اکثريت جمعيت شيعه هستند، فقط از حقوق شيعيان دفاع نمی‌شود. جمهوری اسلامی ايران افتخار می کند که با پيروی از اميرالمومنين(ع) از حقوق تمام کسانی که تحت چارچوب اين نظام هستند دفاع می‌کند، ولو دين نداشته باشد. يک سيلی نابجا به زرتشتی يا مسيحی و يا کسی که دين ديگری دارد، همانقدر بايد ما را نارحت کند که يک سيلی نابجا به يک مسلمان زده شود.

رييس بنياد باران با بيان اين‌که " دفاع از حقوق شهروندی عدالت است و اين‌ها افتخار اسلام و انقلاب اسلامی است"، گفت: مگر از مهمترين اهداف ما"طرفداری از مستضعفان و محرومان جامعه" نيست؟ مگر ما زندگی خوب را برای تمام کشور نمی‌خواهيم؟ مگر يکی از شعارهای ما که کمی در آن موفق شديم، زدودن جلوه‌های خشن فقر در جامعه نبود؟ نه فقط زدودن جلوه‌های خشن که زدودن فقر از اهداف ماست. بنابراين دفاع از محرومان و مستضعفان ازهدفهای همه ماست. البته بايد هوشيار بود که مرز خيلی ظريفی وجود دارد و کسانی که از مستضعفان دفاع می‌کنند بدانند که ما طرفدار "استضعاف"نيستيم.

وی تصريح کرد: ما همدرد مستضعفين برای بيرون آمدن آن‌ها از استضعاف هستيم. اگر خدای نکرده اين‌گونه تعبير شود که هرجا استضعاف بود، اخلاق و ادب و ايثار و فداکاری هست و هرجا پول و سرمايه باشد، سوداگری و ... هست؛ بنابراين بايد همه جا استضعاف باشد تا اخلاق خوب جاری باشد. اين مساله بر خلاف نص صريح قرآن است.

وی با بيان اين‌که " استضعاف مثل استکبار بد است"‌ اظهار کرد: به مستضعف بايد توجه شود. حکومت بايد به مستضعف برای رفع استضعاف توجه کند. اين نقطه دقيقی است که ما به خاطر حمايت از مستضعفين، طرفدار استضعاف نيستيم تا اين طور تلقی شود که هرجا پول و توليد و ثروت هست، بد است. نه! اين‌ها بايد باشد تا در سايه‌شان مستضعف را از استضعاف بيرون بياوريم.

خاتمی خاطرنشان کرد: عدالتی که ما می‌گوييم توزيع فقر نيست، توزيع امکانات است و امکانات هم بايد ايجاد شود. امکانات مادی نياز به سرمايه‌گذاری دارد و اين‌که کسی فداکاری کند و سرمايه‌گذاری کند.

وی با انتقاد از برخی افراد که خيال می‌کنند هرجا پول و بخش خصوصی هست، بد است و بايد با بی‌اعتنايی با او رفتار کرد، گفت: نتيجه همين تفکر اين می‌شود که دلال‌هايی می‌آيند که يک‌شبه مولتی ميلياردر می‌شوند و سرمايه‌گذار به اين دليل که زمينه برای سرمايه گذاری ندارد، ورشکست می‌شود و پولش را وارد توليد نمی‌کند. امروز کار دلالی اگر نگوييم صد در صد سود، ‌٥٠-۶۰ درصد سود دارد. برای يک سرمايه‌گذاری بايد ‌١٠-۱۵ سال منتظر بود تا مقداری سود بدهد و احيانا سودی هم عايد نشود و گاهی يک سرمايه‌گذار فداکاری می‌کند و می‌آيد در عرصه توليد سرمايه گذاری می‌کند.

وی تاکيد کرد: بنابراين در اين مملکت بايد توليد باشد و عادلانه هم توزيع شود و به گونه‌ای باشد که فقر و محروميت در جامعه از بين برود و رونق سرمايه باشد و در جامعه رواج يابد؛ بنابراين يکی از موارد دفاع از مستضعفين اين است که ما زمينه را فراهم کنيم که تصدی‌گری از دولت برود و محول به بخش خصوصی شود و آن بخش هم سرمايه‌گذاری کند و اگر سودی دارد، به دست آورد و بقيه هم عايد جامعه شود. ما هم طرفدار مستضعفين هستيم.

رييس‌جمهور سابق کشورمان سپس خطاب به منتقدان گفتمان مهندس موسوی گفت: پس می‌بينيد در شعارهای اصولی اختلافی نيست. اصلاحات ما هم شفاف است؛ مگر اصلاحات ما غير از عدالت، اسلام ناب، طرفداری از مستضعفين، رفع فقر و محروميت در جامعه کم کردن فاصله‌های بزرگ طبقاتی- نه با زور، بلکه با سازوکارهای مناسب آزادی‌های اساسی، حرمت مردم و رعايت حقوق شهروندی است. مگر جناب مهندس موسوی بر روی اين مسائل تکيه نمی‌کند؟

وی تصريح کرد: من گله نمی‌کنم، ولی برخی دوستان چطور حالا انتظار دارند که همه ايده‌آل‌های اصلاح طلبی يک شبه تحقق يابد؟ مگر ما در ‌٨ سال چقدر توانستيم ايده هايمان را تحقق ببخشيم؟ مگر همه سراغ من نمی‌آمدند و می‌گفتند که ما هيچ چيز نمی خواهيم و فقط می خواهيم که مملکت از اين وضع بيرون بيايد و فقط تغيير ايجاد کنيد؟

وی افزود: البته فقط تغيير کافی نيست؛ تغيير بايد بگونه‌ای باشد که حرکت ما را در مسيری که قبول داريم تسهيل کند، ولی ايده‌آلی و توهمی فکر نکنيم، هرکسی که به صحنه بيايد، ما به صددرصد اهداف‌مان نمی‌رسيم. من همين الان بگويم که اگر مردم فکر می‌کنند هر حکومتی، ولو پيامبر اکرم(ص) در راس آن باشد، می‌آيد و يک‌شبه مشکلات را حل می کند، اشتباه می‌کنند.

خاتمی اظهار کرد: من هشدار می‌دهم که چه اين دولت تداوم يابد و چه دولت جديد بيايد، سال آينده تورم و مشکلات جامعه از چيزی که الان هست بيشتر است.

وی با بيان اين‌که " اگر در اين مسير «تغيير» ايجاد شود، کم کم می‌توان مساله را مهار کرد و ظرف چند سال در وضع جامعه يهبود ايجاد کرد" گفت: مردم انتظار نداشته باشند که هرکس روی کار آمد، فردای آن روز مشکلات را حل کند. مشکلات ريشه‌ای است و در اين سال‌ها متصلب تر و دشوار تر شده است و حل آن هم کار آسانی نيست.

وی اظهار کرد: جناب آقای موسوی از عزيزان ماست و از افراد شناخته شده‌ای است که همه می‌دانيم، جناب آقای کروبی هم از بزرگان و دوستانی است که واقعا هميشه در همه عرصه ها حضور مسوولانه، آگاهانه و شجاعانه داشته‌اند. اين‌ها سرمايه‌های ما هستند.

رييس‌جمهور سابق کشورمان يادآور شد: چقدر ما سينه چاک می‌کرديم که مهندس موسوی وارد صحنه شود، حالا آمده، آقای کروبی هم آمده و هر دو هم بزرگوارند، اما در درجه اول خطاب من به اين عزيزان که با هر دو آن‌ها ملاقات دارم و خواهم داشت اين است که ما فکر کنيم که هر کاری انجام می شود، ان‌شالله نتيجه‌اش بايد به نفع مردم؛کشور و اصلاحات و جلوگيری از تشتت آراء باشد.

وی تاکيد کرد: می‌توان راهکارهايی را پيدا کرد که تفرق نباشد. من هم هر کاری که در توانم باشد و هر ابتکاری که از دستم برآيد به خرج می‌دهم و مطمئن باشيد که اگر ما تدبير کنيم موفقيت نصيب شما خواهد بود، همچنان‌که در ‌٨٤ می‌توانست نصيب شما شود.

وی با اشاره به آرای اصلاح‌طلبان در انتخابات رياست جمهوری نهم گفت: مجموع رای‌های ما حدود ‌٦٠ درصد است. اما اين رای کجا رفت؟ چه شد که کسانی که رای اصلی شان حدود يک پنجم رايی بود که به صندوق‌ها ريخته شد، پيروز شدند؟ البته روش، روش منطقی و قانونی بود و نتيجه هم محترم است.

خاتمی سپس به انصراف خود از کانديداتوری و برخی نقل‌قول‌هايی که علت اصلی انصراف او را پيغام‌هايی از سوی برخی شخصيت‌ها می‌دانند، اشاره کرد و گفت: بنده واقعا از بعضی از اين حرف‌هايی که زده می‌شود تعجب می‌کنم که گفته می‌شود به بنده پيغام‌هايی داده شده است که کنار بروم آيا لازم است بنده قسم بخورم که اين‌گونه نبوده است؟ واقعا اين‌گونه نبوده است.

وی افزود: يا گفته می‌شود که گفته‌اند تا يک نفر ديگر وارد شود و در مقابل ما قرار بگيرد. اين حرف‌ها اصلا دور از شان ماهاست. اصلا مگر می‌شود تصور کرد که بنده و مهندس موسوی با يک بازی که سرنخ آن دست ديگران باشد به صحنه آمده باشيم؟ اصلا يکی از علل کنار رفتن من اين بود که آقای مهندس موسوی يک شخصيت اخلاقی نجيب شريف است، من هم مشهور به اخلاقی بودن هستم و اينجا احساس می‌کردم که رقابت بر سر قدرت است. می‌گفتند که تا شب انتخابات صبر کنيد، ولی به مردم چه بگوييم؟ بگوييم که وارد صحنه بشويد و در آخر معلوم نيست بياييم! اين بازی کردن با افکار مردم نيست؟

رييس بنياد باران ادامه داد: نکته ديگر اين‌که، بنده به غلط يا درست، به حق يا نابحق، بيشتر برای اصلاحات جنبه نمادين دارم. من رای واقعی اصلاحات برای شخص خودم را برای اصلاحات می‌خواستم. هر عاملی که باعث شود، آن رای شکسته شود، شکست اصلاحات است. اصلاحاتی که با ‌٥١ درصد موفق شود، پيروزی را در خود ندارد زيرا به هر حال از روی افراد محاسبه می‌شود.

وی با تاکيد بر اين‌که " ما حق نداريم اين تلقی را ايجاد کنيم که اصلاحات رای بالا ندارد‌" اظهار کرد: البته همه دوستانی که در صحنه هستند شايستگی دارند، بنده هم حق ندارم آن چيزی را که واقعی است، باعث شوم تا خلاف واقع تلقی شود و استدلال‌های آقای موسوی کاملا برای من قانع کننده است و البته بعدها وقت هست که بحث کرد.

وی تصريح کرد: امروز فقط بايد به پيروزی فکر کرد و اين با حضور مردم و به خصوص جوانان ممکن است. اين لحظه بسيار حساسی است و نيز دوستانی که الان در صحنه هستند بايد تدبير کنند. تاريخ ما را نخواهد بخشيد اگر بار ديگر دچار اشتباهی شويم که بعد بگوييم کاش جور ديگری می‌شد.

خاتمی با بيان اين‌که " بنده نسبت به آينده هم بسيار خوشبين هستم" اظهار کرد :ما نبايد پراکنده شويم، ما در موقعيت نا برابری وارد صحنه شده‌ايم. کدام تريبون دست شماست؟ تريبون‌هايی که بايد ملی باشند و از بيت‌المال تغذيه می‌کنند، دائما در حال تخريب شما هستند. واقعا از اين تهمت‌ها، افتراها و دروغ‌ها پشت آدم می‌لرزد.

وی با ابراز تاسف شديد از رايج شدن رفتارهای غيراخلاقی، گفت: در جامعه‌ای که افتخار می‌کند انقلابش اسلامی است، دين و پيامبرش برای تتميم مکارم اخلاق آمده و بزرگترين گناهانش تهمت و افترا و غيبت و دروغ است، اينقدر به سادگی دروغ گفتن؟ آن هم از تريبون‌هايی که بايد واقعا نماينده آن آرمان‌ها و اصول و نيز خواست کل ملت ايران باشد و خودشان را بايد زبان انقلاب بدانند.

وی ادامه داد: شما در اين فضا وارد عرصه شده‌ايد. خودمان کاری نکنيم که با يکديگر مشکل پيدا کنيم. در کنار يکديگر با اشتياق جامعه را به شرکت در انتخابات دعوت کنيم. البته اگر ما "قربه الی الله" می‌خواهيم کار کنيم، بايد برای رای آوردن باشد و گذشت و تواضع در اين‌جا معنا ندارد و اگر تلاش نکنيم مسووليم.

رييس‌جمهور سابق کشورمان سپس گفت: دراين مدت گروه‌ها و کسانی آمدند که من شرمنده آنان هستم به خصوص جوانان و معلوم شد که موثرند، البته من از اول گفتم که روی افراد متمرکز نشويد، بلکه انديشه را محور قرار دهيد ولی به من محبت داشتند و حالا هم می‌دانم که احساسات پاک خيلی‌ها جريحه‌دار شده است.

وی تاکيد کرد: ولی شما بزرگ هستيد و نماينده يک جامعه سرفراز تاريخی هستيد، شما نسلی هستيد که بايد بار سنگينی اعتلای کشور و ملت‌تان را به دوش بکشيد و ظرفيت فراوان داشته باشيد و اولويت را تشخيص دهيد و با همان همت و شور در صحنه باشيد.

وی با بيان اين‌که " نسل جوان ما در حالی که لطيف‌ترين شور و احساسات را دارد از عقلانيت درخور توجهی برخوردار است"‌ اظهار کرد: همه در کنار هم جلو برويم و من هم به عنوان فرد کوچک در عرصه داخلی و خارجی حضور دارم و آن‌چه را در توان دارم به کار می‌بندم و فکر می‌کنم وقتی ظرفيتی فراهم می‌شود،از آن بايد استفاده کرد.

خاتمی تصريح کرد: فرصت‌ها کم به دست می‌آيد.اصلا ديپلماسی درست، شناخت درست فرصت‌ها و استفاده خيلی فوری و دقيق از آن‌هاست. زيرا در عرصه سياسی فرصت‌ها از بين نمی‌روند و تبديل به تهديد می‌شوند. مطمئنا اگر تغيير رخ دهد فضا برای فعاليت شما در عرصه‌های مختلف بازتر خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: من يک فرد کوچک در کنار شما بزرگان و قطره کوچکی از دريای ايمان، اراده، عقلانيت و احساس ملت شريف و بزرگوار ايران هستم.