منوچهر متکی: اسرائيل در حوادث پاکستان نقش دارد، ايسنا

استراتژی دشمنی دائمی بين ايران و آمريکا تعريف نشده است

وزير امور خارجه کشورمان با اشاره به شرايط پاکستان و برخی اظهارنظرها در مورد حرکت دولت اين کشور به سمت فروپاشی خاطرنشان کرد: برای ما روشن است که رژيم صهيونيستی در حوادث پاکستان نقش دارد.

به گزارش خبرنگار سياسی خارجی خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، منوچهر متکی، وزير امور خارجه کشورمان که عصر دوشنبه به دعوت بسيج دانشجويی دانشگاه تربيت مدرس به سوالات دانشجويان اين دانشگاه پاسخ می‌گفت، در پاسخ به پرسشی در مورد شرايط و اوضاع پاکستان و برخی اظهارنظرها مبنی بر فروپاشی و تجزيه‌ی اين کشور گفت: برخی نظاميان و مقامات آمريکايی نسبت به فروپاشی پاکستان اظهاراتی داشتند که در واقع می‌توان آن را اشاره پنهانی نسبت به کسانی که آن را دنبال می‌کنند،‌ تلقی کنيم.

وی ادامه داد: ناآگاهانی در منطقه درباره بحث پاکستان به بی‌راهه می‌روند که در ادامه‌ی مباحث افغانستان است. برخی تعابير از تجزيه سخن می‌گويد و برخی معتقدند که اگر افراط‌گرايی را در غرب آسيا (افغانستان و پاکستان) محدود کنيم به جاهای ديگر کشيده نمی‌شود.

متکی بخشی از اين نگاه‌ها را ناآگاهانه و بخشی ديگر را شيطنت‌آميز توصيف کرد و گفت: ما در مذاکرات‌مان درصدديم آن‌ها را متوجه نگاه اشتباه‌شان بکنيم و کسانی که مدعی مبارزه با افراط‌گرايی هستند تحليل‌های‌شان را اصلاح‌ کنيم؛ چرا که معتقديم اين مساله يک بحران منطقه‌يی است و راه‌حل منطقه‌يی دارد و راه‌ حل آن بايد در دل منطقه جست.

وزير امور خارجه ابتکار نشست اجلاس سه جانبه رييسان سه کشور ايران، افغانستان و پاکستان در حاشيه اجلاس اکو و نيز اجلاس معاونان و وزيران خارجه‌ی سه کشور و هم‌چنين نشست آتی سران سه کشور در تهران را در اين راستا اعلام و اظهار کرد: نقشه‌ی راهی را طراحی می‌کنيم تا با به‌کارگيری ظرفيت سه کشور منطقه‌يی و يا احيانا در حلقه‌های ديگر، توجه جهانی و حمايت جهانی را نسبت به اين مساله جلب کنيم. اين مساله بوته آزمايشی برای کسانی است که می‌گويند افغانستان در اولويت ماست.

او خاطرنشان کرد: ما فکر می‌کنيم بايد به آن‌ها (پاکستان) در جهت ثبات کمک کنيم و امروز ما با پاکستان اشتراکات فراوان و مشکلاتی در روابط داريم و توافقاتی با آن‌ها انجام داده‌ايم که به امنيت مناطق مرزی و مناطق شرقی کمک می‌کند.

رييس دستگاه ديپلماسی کشورمان در پاسخ به سوالی در مورد سهم ايران از خزر نيز گفت: پس از انقلاب تلاش کرديم سهم عادلانه‌ای از دريای خزر را برای خودمان به صورت منطقی تعريف کنيم و در تدوين رژيم حقوقی مبنای جديدی را قرار دهيم.

وی اضافه کرد: در مذاکرات با دو کشور همسايه (آذربايجان و ترکمنستان) محورها را مطرح کرديم و وقتی محورها نهايی شد همه درمی‌يابند که سهم ايران هرگز در اين حد نبوده و هم‌اکنون افزايش يافته است.

متکی از اعلام نتايج اين مذاکرات پس از نهايی شدن آن خبر داد.

وزير امور خارجه در پاسخ به سوالات ديگری در مورد مصر و عربستان گفت: مصر يک کشور مهم در خاورميانه و در تاريخ و تمدن منطقه است و مردم مصر يک سرمايه برای جهان اسلام و منطقه هستند. در عين حال سياست دولت‌ها ممکن است در مسيری باشد که نسبت به آن‌ها بخش‌های موافق و مخالف داشته باشد و مصر نيز از اين قاعده مستثنی نيست.

به گفته متکی، "ما نقدهای‌مان را نسبت به برخی از سياست‌های مصر بيان کرديم ضمن اين که در برخی مباحث بين‌المللی مواضع مصر را مواضع مترقی می‌دانيم اما در برخی ديگر انتقادات جدی داريم".

وی اضافه کرد:‌ برخورد ما در اين خصوص واقع‌گرايانه است و به ظرفيت‌های مصر به عنوان فرصت در منطقه نگاه می‌کنيم و همه مواضع‌شان را رصد می‌کنيم؛ ضمن اين‌که دفاتر حفاظت منافع دو کشور فعال است که اين نشان از توجه هر دو کشور دارد.

متکی توليد اتومبيل و صادرات متعدد به مصر و روابط اقتصادی صدها ميليون دلاری با اين کشور را مورد بحث قرار داد و گفت: ما نسبت به مواضع مصر در آغاز حمله اسراييل به لبنان انتقاد داشتيم که بعدها اين مواضع تصحيح شد. ضمن اين‌که در مورد بحث غزه نيز اختلاف موضع داريم و تلاش می‌کنيم که چون مصر تاثيرگذار است همراهی با فلسطينی‌ها را نيز بيش‌تر کند.

وزير امور خارجه هم‌چنين بر وجود نداشتن موضوعی به نام برقراری روابط ايران و مصر در دستور و برنامه کاری تاکيد کرد و گفت: اما مسائل منطقه مهم است و ما به جايگاه مصر نيز توجه داريم و به خصوص اين که در تروئيکای نم بايد در کنار کوبا و مصر مسائل جنبش را دنبال کنيم و مصر نيز از سياست خاورميانه‌يی فارغ از سلاح هسته‌يی ايران حمايت می‌کند.

به گفته متکی، ايران با هيچ کشوری تعارف ندارد اما روابط خارجی حاصل جمع اختلافات و اشتراکات است که در اختلافات مواضع خودمان را داريم و در اشتراکات از فرصت‌ها استفاده می‌کنيم.

رييس دستگاه سياست خارجی کشورمان در پاسخ به سوال ديگری نيز در مورد بحث سرمايه‌گذاری‌ها و همکاری‌های ايران با آمريکای لاتين با تاکيد بر اين‌که اعضای شورای راهبردی سياست خارجی کشور نهادينه شدن روابط با آمريکای لاتين را مورد تاکيد دارند، گفت: بعد از انقلاب اين رويکرد وجود داشت که اقتصاد کشور را برون‌نگر کنيم. حتما بايد اقتصاد ايران خود را برون‌نگر کند تا خودکفا شود و بر اساس نگاه صادراتی توليدگر نيز بايد بود.

وی افزود: ما برای شرکت‌های ايرانی در خارج از کشور فرصت‌سازی می‌کنيم؛ ضمن اين‌که اعضای شورای راهبردی سياست خارجی کشور نيز نهادينه شدن روابط با ‌آمريکای لاتين را مورد تاکيد دارند.

به گفته متکی، در طول سال تنها رقم معين اندکی صرف کمک‌های توسعه‌يی می‌شود و باقی سرمايه‌گذاری‌ها و اقدامات اقتصادی در قالب کمک‌های بلاعوض نيست.

دانشجويی از وزير امور خارجه در مورد مناسبات ايران و مراکش پرسيد که وی در پاسخ گفت: در پی تحولات منطقه و غزه، مراکش چنين تصميمی گرفت و ما نيز با صبوری ايرانی خود سعی کرديم اين فرصت را برای مراکش فراهم کنيم که جوانب تصميم خود را بررسی کند.

وی اضافه کرد:‌ دليل منطقی برای اقدام مراکش پيدا نکرديم. مراکش در موقعيت خوبی است و بنابراين اگر بخواهد سوء برداشت و مواضع‌شان را اصلاح کنند آن را مورد بررسی قرار می‌دهيم.

وزير امور خارجه در پاسخ به سوال ديگری در مورد اجلاس ژنو گفت: بان‌کی مون از رييسان کشورها برای شرکت در اجلاس ژنو دعوت کرد و عده‌ای اعلام آمادگی کردند اما وقتی يک مقدار کافه شلوغ شد، گفتند نمی‌آييم. ولی ما دعوت شده بوديم و رفتيم ضمن آن‌که اثرگذاری آن نيز بيش‌تر بود.

او ادامه داد: هر کس می‌تواند نتيجه‌گيری خاص خود را داشته باشد؛ سياست خارجی را بايد در ميانه‌ای از چالش‌ها به پيش ببريم و اگر کسی می‌خواهد در قالی مخملی اهداف انقلاب را پيش ببرد وارد اين ميدان نشود.

وی اضافه کرد: دستگاه ديپلماسی ما با مشارکت جدی در اين کنفرانس بين‌المللی بهترين استفاده را کرد و ما نبايد کسانی که از اين فرصت استفاده کردند را ملامت کنيم. فضاسازی‌ها و فرصت‌سازی‌های انقلاب در دو دهه گذشته در اين چهار سال که ايجاد شده وجود نداشته است. در سال‌های بعد از جنگ با انبوه تهاجمات و قرار گرفتن در حوزه‌ی تدافعی را تجربه کرديم اما امروز اصل مناسبات جهانی را نقد می‌کنيم.

به گفته او، شرکت در اجلاس ژنو يک فرصت‌سازی و يک گام به پيش برای بيان مواضع بود و اگر امروز آمريکا می‌گويد که از ايران برای حل موضوع افغانستان می‌خواهيم کمک کنيم ناشی از يک کارنامه‌ی ردی هفت ساله است و تحقق آرمان‌هايی است که ملت ايران بر صلح دوستی و صلح‌ عادلانه تاکيد داشتند.

وزير امور خارجه کشورمان در ادامه نشست "ارزيابی عملکرد سياست خارجی دولت نهم" در دانشگاه تربيت مدرس و پيش از پاسخ به سوالات دانشجويان درباره موضوع رابطه با آمريکا اظهار کرد: رابطه ايران و آمريکا به معنای ديپلماتيک و سياسی در دستور کار نيست اما مسائل مختلفی وجود دارد که دو کشور را متاثر می‌کند و پيرامون اين موضوعات، ديدگاه‌ها و نقطه نظرات بيان و تفاوت آن‌ها آشکار می‌شود که بعضا برداشت‌های مشترکی نيز وجود دارد.

وی ادامه داد: ما عملکرد ‌آمريکا را هم نسبت به ايران و هم نسبت به غرب آسيا و خاورميانه مورد بررسی قرار می‌دهيم اما به اين معنا نيست که استراتژی برای دشمنی دائمی بين دو کشور تعريف کرده باشيم و بنابراين عملکردهای آن‌ها می‌تواند مورد نقد و اگر تغيير کند مورد بررسی قرار گيرد.

به گفته متکی، بحث‌هايی که در مورد تغيير از سوی اوباما مطرح می‌شود با احترام و دقت توسط ايران رصد می‌شود و اگر در واشنگتن تلاشی در جهت تغيير لحن و ادبيات صورت گيرد استقبال می‌کنيم.

او يادآور شد: همه از تغيير به سوی بهبود استقبال می‌کنيم اما اگر تغيير در لحن و ادبيات باشد قضاوت نمی‌کنيم و قضاوت‌ها را بر اساس سياست‌ها استوار می‌کنيم که ما هم از آن مستثنی نيستيم.

متکی با توصيه به دولتمردان آمريکا در مورد ضرورت تغيير در مناسبات بين‌المللی خاطرنشان کرد: توليد آگاهی‌ها از يک سو و به بن‌بست رسيدن سياست‌ها و عملکردهای اين کشور از سوی ديگر در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که سياست‌های اعمالی دچار نقصان شده و بنابراين امروز تغيير نه يک انتخاب بلکه يک ضرورت برای آمريکاست.

به اعتقاد متکی، اوباما امروز اين‌گونه وانمود می‌کند که پيام ضرورت تغيير را دريافت کرده است.

رييس دستگاه ديپلماسی کشورمان درباره سخنرانی رييس‌جمهور در ژنو و بازتاب‌های آن نيز اظهار کرد: سال ۱۹۹۴ بالاخره تلاش‌های ضدآپارتايد در آفريقای جنوبی به ثمر رسيد و دولت نژادپرست آن سرنگون شد و مردم آفريقای جنوبی طلايه‌دار حرکتی شدند که به عنوان مبارزه با نژادپرستی در فاصله‌ی کوتاهی تبديل به يک فرهنگ جهانی شد. از سال ۲۰۰۱ حاميان رژيم صهيونيستی مطالب بسيار عليه اجلاس دوربان بيان کردند و به دنبال سازوکارهايی افتادند که به تعبير خودشان اتهام‌زدايی کنند و بنابراين پس از طرح بحث‌هايی مبنی بر محکوميت نژادپرستی رژيم صهيونيستی در اجلاس ژنو، حاميان غربی آن‌ها اعلام کردند که اين اجلاس را تحريم می‌کنند.

وی ادامه داد: ايران در بالاترين سطح در اجلاس شرکت کرد؛ حمايت‌های چشم و گوش بسته از اين رژيم با تاريخچه ۶۰ سال جنايت قابل تداوم و ادامه نيست و برای اين مساله دچار مشکل جدی شدند و در خود آمريکا نيز بحث‌هايی می‌شود که چرا آمريکا بايد منافع خود را به منافع رژيم صهيونيستی گره بزند.

وزير امور خارجه اجلاس ژنو را يک نقطه عطف عنوان کرد که طراحی‌های حساب شده چند ساله رژيم صهيونيستی نقش بر آب شد.

وزير امور خارجه در بخش ديگری از اظهارات خود پيرامون روابط ايران با کشورهای حاشيه‌ی خليج‌فارس گفت: در دولت نهم ديپلماسی صميميت را اساس کار خود و هوشياری‌ها نسبت به تمام طراحی‌ها و شيطنت‌ها در طول سی سال گذشته را نيز مورد توجه قرار داديم.

او ادامه داد: ۲۷ سال پيش سفير آمريکا پيش‌بينی کرده بود که اگر شورای همکاری خليج‌فارس تشکيل شود می‌توانند عليه ايران اقدام کنند و بنابراين دائما در منطقه بحث خطر ايران‌هراسی را مطرح می‌کنند؛ خنثی کردن اين مساله با گامی در جهت مقابل آن امکان‌پذير است که ما در حوزه‌های مختلف برداشتيم که فکر می‌کنيم زمينه‌ساز يک تحول رو به پيش با وجود تمام فضاسازی‌های آن‌هاست.

وی حجم مبادلات ايران با کشورهای حاشيه‌ی خليج‌فارس را ۱۵ ميليارد دلار عنوان کرد و گفت: در زمينه سياسی نيز همکاری‌هايی وجود دارد که برای نمونه می‌توان به کنار رفتن قطر در مورد ميزبانی اجلاس سران جنبش غيرمتعهدها در سال ۲۰۱۲ اشاره کرد.

متکی هم‌چنين از عضويت ايران به عنوان تروئيکای "نم" به مدت ۹ سال از دو ماه ديگر خبر داد که در طول سه سال آن ايران به عنوان رييس جنبش غيرمتعهدها خواهد بود.

رييس دستگاه سياست خارجی کشورمان اقدامات دولت نهم را زمينه‌ی سياست خارجی را عضويت در ده‌ها سازمان منطقه‌يی و بين‌المللی و يا زمينه‌سازی برای آن شامل "سارک"، "شانگهای"، "اتحاديه آفريقا" و WTO اعلام کرد و اضافه کرد: تنظيم ۴۴ سفر خارجی برای رييس‌جمهور، انجام ۱۹۸ سفر توسط وزير خارجه، ۴۵۰ سفر رييسان جمهور و مقامات کشورهای خارجی، امضای ۱۳ سند همکاری با آفريقا، مبنای کار قرار دادن عهدنامه ۱۹۷۵ در ارتباط با عراق از جمله‌ی دستاوردهای دستگاه سياست خارجی دولت نهم است.