سخنان سلطانيه در نشست شورای حکام: گزارش مديرکل مقابله با اساسنامه آژانس‌ است، مهر

علی‌اصغر سلطانيه طی سخنانی در آخرين نشست شورای حکام در سال ‌٢٠٠٩ با انتقاد از نحوه تدوين گزارش مديرکل آژانس درباره فعاليت‌ها و برنامه‌ صلح‌آميز هسته‌ای ايران گفت: اين گزارش در تعارض با وظيفه اساسنامه‌ای آژانس حاوی جزئيات محرمانه بسيار گسترده فنی است که ابهامات و سردرگمی‌های زيادی را برای خوانندگان مختلف، ديپلمات‌ها و عموم به طور کلی ايجاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، متن کامل سخنان علی اصغر سلطانيه نماينده دايم ايران در آژانس بين‌المللی انرژی اتمی به شرح زير است:

آقای رئيس،

در آغاز مايلم تا صادقانه به شما تبريک بگويم و بهترين‌ها را برايتان آرزو کنم و به شما همکاری کامل خود را اطمينان دهم. من مايلم تا قدردانی دولتم را به خاطر حمايت ارزشمند جنبش عدم تعهد همانطور که در بيانيه ‌ای که سفير محترم مصر قرائت نمود بدان تصريح شد، اعلام نمايم.

گزارش مدير کل بار ديگر به ماهيت صلح آميز فعاليت‌های هسته ای ايران اذعان نمود. آژانس توانسته است عدم انحراف فعاليت های و مواد هسته‌ ای ايران را راستی آزمايی نمايد. اين گزارش ثابت می نمايد که تمام فعاليت‌ها و تاسيسات هسته‌ای ايران تحت نظارت کامل آژانس قرار دارند.

بار ديگر شورای حکام به خاطر انگيزه‌های سياسی تعداد معدودی کشور به موضوع اجرای پادمان در ايران می پردازد. تحت بهانه موضوع ايران آنها در پی تغيير وظيفه توسعه‌ای آژانس که ستون اصلی اساسنامه‌ای آن می باشد به يک رهيافت نگهبانی و نظارتی انتظامی هستند.

اجازه دهيد تا يک سوال بسيار ساده مطرح نمايم، علی رغم اين واقعيت که ايران به طور کامل NPT را اجرا می کند، اگر ايران عضو NPT‌ نبود وضعيت الان چگونه بود؟

نه تنها يقينا با چنين چالشی در آژانس و شورای امنيت مواجه نمی‌شد، بلکه همان کشورهايی که موانع ايجاد کرده‌اند و قطعنامه و تحريم تحميل کرده‌اند با آغوش باز با ايران همکاری‌های هسته‌يی می‌کردند.

آقای رئيس،

اجازه دهيد تا گزارش مديرکل آژانس را بررسی نمايم و ارزيابی و نگرانی‌هايمان را مستند کنم.

ملاحظات کلی :

‌١- اين گزارش در تعارض با وظيفه اساسنامه ‌ای آژانس حاوی جزئيات محرمانه بسيار گسترده فنی می‌باشد که ابهامات و سر درگمی‌های زيادی را برای خوانندگان مختلف، ديپلمات‌ها و عموم به طور کلی ايجاد کرده است.

‌٢- انتظار اين است که دبير کل گزارش نتيجه راستی آزمايی را منعکس نمايد. او بايد اصولا گزارش دهد که آيا بازرسان توانسته ‌اند راستی آزمايی را انجام دهند يا خير، اگر توانسته ‌اند آيا يافته‌هايشان مطابق با اظهارات ايران است يا خير. دبيرخانه وظيفه ندارد که از اظهارات توصيفی استفاده نمايد و به اظهار خرسندی يا تاسف بپردازد و بايد صرفا واقعيت‌های ميدانی بدست آمده را گزارش دهد.

هيچ دليل منطقی و قانونی برای تعليق غنی‌سازی و رآکتور آب سنگين که مطابق با اساسنامه آژانس و NPT است وجود ندارد.

ملاحظات خاص:

‌١- تعليق : غنی سازی اورانيوم و راکتور آب سنگين تعليق نشده‌اند، چرا که هيچ دليل منطقی و قانونی برای تعليق اين فعاليت‌های صلح آميز که مطابق با اساسنامه آژانس و NPT و تحت نظارت آژانس صورت می گيرند وجود ندارد، به هر صورت لازم است يادآوری شود که ايران بيش از دو سال و نيم به صورت داوطلبانه به عنوان اقدامی داوطلبانه و غير الزام آور حقوقی تعليق نمود.

‌٢- پروتکل الحاقی : پروتکل الحاقی يک سند الزام آور حقوقی نيست و ماهيت داوطلبانه دارد. اما بايد خاطرنشان ساخت که ايران پروتکل را بيش از دو سال و نيم به صورت داوطلبانه و به عنوان اقدامی اعتمادساز اجرا نمود.

‌٣- کد اصلاح شده ‌٣/١ ترتيبات فرعی: ايران به طور داوطلبانه کد ‌٣/١ را از سال ‌٢٠٠٣اجرا نمود، اما به خاطر قطعنامه غير ‌قانونی شورای امنيت عليه فعاليت‌های هسته‌ ای صلح آميز ايران اجرای کد ‌٣/١ تعليق شد. اگر چه ايران هم اکنون کد ‌٣/١ ترتيبات فرعی را اجرا می کند.

بر اساس برنامه عمل توافق شده، انتظار است آژانس اعلام کند پادمان در ايران بايد به صورت عادی درآيد

‌٤- مطالعات ادعايی: هيچوقت دريافت آژانس و ايران اين نبوده است که موضوع به اصطلاح «مطالعات ادعايی» که به طور خلاصه در بخش‌٣(INFCIRC/‌٧١١) به آن اشاره شده است، به عنوان موضوع باقيمانده مطرح شود. با اين وجود اگر موضوع به اصطلاح مطالعات ادعايی موضوع باقيمانده بود، ايران و آژانس بايد به تدوين و توافق بر سر چگونگی رسيدگی به آن می نمودند، همانطور که برای شش موضوع باقيمانده چنين کردند. بر اساس برنامه عمل آژانس ملزم بود که تمام اسناد را به ايران ارايه دهد و ايران صرفا پس از آن بايستی «ارزيابی خود را به آژانس در مورد آنها ارايه دهد». هيچ ملاقات، نشست، مصاحبه شخصی، نمونه برداری، برای رسيدگی به اين موضوع پيش‌بينی نشده بود. علی رغم همه اينها و بر اساس نيت صادقانه و بر پايه روح همکاری، ايران فراتر از تفاهم صورت گرفته رفت و با برگزاری گفت‌وگو با آژانس، ارايه اسناد مثبته لازم و ارايه ارزيابی‌اش به آژانس موافقت نمود. جمهوری اسلامی ايران به طور کامل وظايف توافق شده بر اساس برنامه عمل را به انجام رساند. با توجه به موارد فوق الذکر ايران بر اين عقيده است که موضوع هسته‌يی‌اش در آژانس به سرانجام رسيده و عادی شده است. از اين رو بر اساس برنامه عمل (INFCIRC/‌٧١١) توافق شده از آژانس انتظار می‌رود که اعلام نمايد که پادمان در ايران بايد به صورت عادی در آيد.

تاسيسات فوردو، اضطراری و پشتيبان برای تاسيسات نطنز است که در معرض تهديدات مداوم نظامی قرار دارد

‌٥- سايت فوردو: ايران موظف است که ‌١٨٠ روز قبل از وارد نمودن مواد هسته‌ ای به تاسيسات آن را اظهار نمايد. با اين وجود ايران به طور داوطلبانه ‌١٨ ماه زود تر از وارد نمودن مواد هسته‌ ای به سايت آن را به آژانس اطلاع داد. علاوه بر آن ايران طی ‌٤ روز بازرسی از ‌٢٥ تا ‌٢٨ اکتبر ‌٢٠٠٩ پرسشنامه اطلاعات طراحی را ارايه داد و دسترسی نامحدود به اين تاسيسات فراهم ساخت، نشست‌هايی برگزار نمود واطلاعات مشروحی را ارايه داد، اجازه داد تا نمونه‌ برداری‌ها وعکس‌برداری رفرنس صورت گيرد.

هفته گذشته به بازرسان دسترسی به سايت برای انجام راستی‌آزمايی اطلاعات طراحی، داده شد. رئيس تيم بازرسی ماموريت‌شان را موفقيت‌آميز ارزيابی نمود و هم در ايران در هنگام پايان بازرسی و هم در خلال گزارش فنی هفته پيش در اينجا در وين از همکاری فعالانه ايران و ارايه دسترسی نامحدود به سايت قدردانی نمود. مدير کل به وضوح گزارش نمود که « آژانس تاييد نمود که اين کارخانه مطابق با اطلاعات طراحی ارايه شده توسط ايران بود». من بايد خاطرنشان سازم که فلسفه وجودی اين سايت، به عنوان تاسيسات غنی سازی اضطراری و پشتيبان برای تاسيسات نطنز اصولا به دليل اين واقعيت است که تاسيسات هسته‌ای در معرض تهديدات مداوم حملات نظامی قرار داشتند، از اين رو از آژانس خواسته می شود که از هرگونه اطلاعات ارايه شده در خلال بازرسی با نهايت هشياری و دقت مراقبت نموده و از هرگونه پيامدهای امنيتی جلوگيری نمايد، واقعيتی که متاسفانه توسط آژانس تاکنون رعايت نشده است.

آژانس و طرف‌های مرتبط برای تامين سوخت رآکتور تهران بدون تاخير بيشتر به مذاکرات فنی برگردند

ايران بايد تضمين‌های محکم و عينی برای دريافت سوخت داشته باشد، در غير اين صورت ديگر گزينه‌ها را بررسی می‌کند.

آقای رئيس،

با پوزش ازشما می‌خواهم که وقت بيشتری برای روشن سازی درمورد موضوع تامين سوخت راکتورتحقيقاتی تهران داشته باشم:

‌١. آژانس بايد مبادله اطلاعات و مواد هسته‌ ای ميان اعضا برای اهداف صلح آميز را تسهيل نمايد.

‌٢. کشورهای عضو، به ويژه اعضای NPT بر اساس ماده ‌٤ معاهده «تعهد» دارند که در زمينه استفاده صلح‌آميز از انرژی هسته‌ای همکاری نمايند.

‌٣. درخواست سوخت برای راکتور تحقيقاتی تهران در ‌٢ ژوئن ‌٢٠٠٩ به مدير کل داده شد. اين راکتور يک راکتور تحقيقاتی ‌٥ مگاواتی آب سبک است که به توليد راديوايزوتوپ برای اهداف پزشکی می پردازد.

‌٤. در خلال نشست ‌٥٣ کنفرانس عمومی مديرکل به رئيس سازمان انرژی اتمی ايران اطلاع داد که روسيه و آمريکا آمادگی خود را برای تامين سوخت اعلام کرده‌اند. يک برگه سند غير رسمی در اين مورد تحويل داده شد. اين سند پيشنهاد می نمود که برای تامين سوخت مورد نياز ميزان برابری اورانيوم از اورانيوم با غنای پايين توليد شده در ايران برای غنی سازی بيشتر به روسيه فرستاده شود. اين مطابق با رويه عادی که مبلغ پرداخت می‌شود و در مقابل آن سوخت گرفته می شود، نبود.

‌٥. با اين وجود برای ايجاد فضای همکاری فنی و برای دادن فرصتی به طرف‌های ذی علاقه برای اصلاح رفتارهای نامناسب گذشته شان، همچون تبعيض و سياست‌های با استاندارد دوگانه، جمهوری اسلامی ايران ضمن مطرح نمودن ملاحظات اقتصادی و تجاری خود، از آن پيشنهاد استقبال نمود. از آنها انتظار می‌رفت که از اين فرصت استفاده نموده و به تامين سوخت برای اين هدف بشردوستانه بپردازند.

‌٦. بر اساس رهيافت مثبت فوق الذکر، تيم کارشناسی جمهوری اسلامی ايران در مذاکراتی که از ‌١٩ تا ‌٢١ اکتبر ‌٢٠٠٩برگزار شد با روح همکاری و با اختيارات کامل برای نهايی نمودن يک توافق بر اساس مذاکرات موفق، شرکت نمود. لازم است تاکيد نمايم که اين پروسه هيچ ارتباطی به مذاکرات به اصطلاح ‌١+۵ ندارد، چرا که صرفا به پروژه فنی در چهارچوب آژانس می پردازد، نه مسائل سياسی.

‌٧. اگرچه ملاقات سازنده بود و مديرکل حد اکثر تلاش خود را به عمل آورد، که من به خاطر آن از وی قدردانی می نمايم، اما اجماع حاصل نشد.

‌٨. همانطور که من بعد از اولين دور گفت‌وگوها اعلام نمودم، جمهوری اسلامی ايران آماده است (بود) تا در دومين نشست در اولين فرصت ممکن با رهيافت مثبت با هدف لحاظ نگرانی‌های فنی و اقتصادی اش به ويژه با توجه به کاهش اعتماد به خاطر رفتارهای گذشته، تضمين تامين سوخت، شرکت نمايد. اما متاسفانه دور دوم نشست‌ها توسط ديگر طرف‌ها تشکيل نشده است.

‌٩. زمان برای ما از اهميت اساسی برخورداراست، چرا که سوخت کنونی راکتور تحقيقاتی تهران رو به اتمام است، و حدود ‌٢٠٠ بيمارستان که راديوداروها را دريافت می کنند با مشکلات زياد انسانی مواجه خواهند شد. از اين رو من از آژانس و طرف‌های مرتبط انتظار دارم که بدون تاخير بيشتر به مذاکرات فنی برگردند.

‌١٠. جمهوری اسلامی ايران بايد تضمين‌های محکم و عينی برای دريافت سوخت راکتور داشته باشد درغير اين صورت ديگر گزينه ‌ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت. ايران يک سياست کاملا روشن هسته ای دارد

آژانس مباحث فرساينده و آزاردهنده سياسی در مورد فعاليت‌های صلح آميز هسته‌يی ايران را متوقف سازد

آقای رئيس،

در پايان بايستی ثبت نمايم که جمهوری اسلامی ايران به عنوان يک کشور مسئول، يک سياست کاملا روشن هسته‌ای دارد. سلاح ‌های هسته‌ ای را محکوم می کند و خواستار «دنيای عاری از سلاح‌های هسته‌ ای» می باشد. بر حق غير قابل انکار همه کشورها برای بهره مندی از استفاده های صلح آميز از انرژی هسته‌ ای بدون هيچگونه تبعيضی تاکيد می کند. آژانس بايد بلافاصله مباحث با انگيزه‌های سياسی، همچون مباحث فرساينده و آزاردهنده سياسی در مورد فعاليت‌های صلح آميز هسته‌ ای ايران را متوقف سازد، مباحثی که هم اکنون ماهيت فنی آژانس و اعتماد و اطمينان متقابل ميان اعضا و دبيرخانه را به مخاطره افکنده است.

قدردانی از خدمات ‌١٢ساله البرادعی و انتظار از آمانو برای تقويت همکاری‌های فنی ميان اعضا و آژانس

آقای رئيس، هيات‌های محترم،

آخرين، اما نه کم اهميت‌ترين موضوع نيز ابراز قدردانی از تلاش‌های دکتر البرادعی طی دوره ‌١٢ساله خدمتش است. برای مدير کل جديدمان جناب آقای آمانو در چالش‌های پيش رو با انتظار بالای کشورهای عضو از ايشان برای تقويت ستون اصلی آژانس که همکاری‌های فنی می باشد، و قطبی زدايی از اين سازمان فنی، و عملکرد بسيار اساسی به عنوان خادم بين المللی به گونه‌ای بی‌طرفانه و با مقاومت در برابر فشارهای سياسی، صادقانه آرزوی موفقيت می نمايم. من همکاری کامل کشورم را با آقای آمانو اعلام می نمايم.