شانزدهم آذر، گل يا گلوله؟ گفت‌و‌گوی فرنگيس حبيبی با مرتضی سيمياری، اميرحسين اعتمادی و رضا خجسته‌رحيمی، راديو بين‌المللی فرانسه

ما از سپاه نمی خواهيم به ما گل بدهند، ما فقط می خواهيم گلوله را نصيب مردم و دانشجويان نکنند. ما می خواهيم نظامی ها به پادگان ها برگردند و بگذارند مبارزات قانونی و پارلمانی در ايران نهادينه شود.

نام های شريعت‌رضوی، قندچی و بزرگ نيا در تاريخ جنبش دانشجويی نام هايی ناميرا هستند از نوع ستار خان و باقر خان در جنبش مشروطه، با اين تفاوت که در دانشگاه و در جايی در خون شکفتند که زمينی حاصلخيز دارد. انديشه ها و حرکت های نو در آن به آسانی پا می گيرند. در پنجاه و شش سال گذشته کمتر دوره ای بوده است که در شانزدهم آذر ، دانشگاه ها، با بزرگداشت ياد اين جوانان که قربانی خشونت به هم بافتۀ آمريکا و حکومت شاه شدند، پويايی و آزاديخواهی خود را به نمايش نگذارند. اما امسال شانزدهم آذر در ده ها دانشگاه ايران در شرايطی فرا می رسد که در بطن جامعۀ شهری يک حرکت نسبتاً مداوم اعتراضی در جريان است. در ميز گردی تلفنی می خواهيم بدانيم امسال دانشجويان با چه خواستی، چه دورنمايی و چه هزينه ای به استقبال شانزدهم آذر می روند و چگونه آن را تدارک ديده اند.

مرتضی سيمياری، فعال دانشجويی،در واکنش به سخن فرماندۀ سپاه پاسداران تهران که گفته بود که در اين روز به دانشجويان گل می دهند می گويد" ما از سپاه نمی خواهيم به ما گل بدهند، ما فقط می خواهيم گلوله را نصيب مردم و دانشجويان نکنند".به نظر او آنچه می تواند به جنبش سبز کمک کند يک حداقل مطلوبيت است تا بتواند ابعاد گسترده تری بيابد، پايايی بدست آورد و بتواند خواست هايش را به جريان حاکم تحميل کند، تا مبارزات قانونی و پارلمانی در ايران نهادينه شود. وی می گويد" مطالبات فرادست ميل به راديکاليسم را بالا ميبرد. تاريخ نشان داده که مبارزات برانداز موفق نبوده. از مجاهدين خلق بگيريم تا چريک های فدايی خلق بعد از يک انقلاب و يک دوره اطلاحات، ما همچنان در برابر يک دولت رانتی نظامی قرار داريم. ما همواره بدنبال تعيين رهبری بوده ايم و هيچگاه چگونه حکومت کردن را مد نظر قرار نداده ايم".

امير حسين اعتمادی، فعال دانشجويی، در بارۀ وضعيت دانشجويان بازداشتی ، تنبيه های کميته های انضباطی می گويد" علاوه بر يک سری دانشجويانی که بلافاصله پس از انتخابات و اعتراضات روز های اول بازداشت شدند، مانند پيمان عارف و عبدالله مؤمنی، بعد از آغاز مهر ماه و شروع اعتراضات در دانشگاه های تهران و شريف و اعتراضات مداوم در دانشگاه آزاد مرکز جنوب تهران، يک هجوم گسترده از سمت نهاد های بيرون دانشگاه ها به سوی دانشجويان جريان يافت. دستگيری هايی که دو سه روزپيش از سيزدهم آبان انجام شد شماری از دانشجويان ادوار را در بر گرفت. باز در پايان آبان ماه دو هجوم برنامه ريزی شده دانشجويان ليبرال و چند دانشجوی علامه را به زندان انداخت. بازداشت ها در اوائل آذر دنبال شد . چند نفر از دانشجويان کميتۀ دانشجويی گزارشگران حقوق بشر دستگير شدند. به نظر اين فعال دانشجويی اين بازداشت ها متکی بر تحليل درستی نبودند. چون حرکات اعتراضی ادامه پيدا کردند. "هرچند که در تاريخ دانشگاه ها هيچگاه اين همه احضار و بازداشت نداشته ايم که همگی با هدف ارعاب دانشجويان انجام شده است".

امير حسين اعتمادی، در بارۀ ميزان تعامل ميان گروه های مختلف دانشجويی،معتقد است که جنبش دانشجويی در اشل کوچکتری مانند جنبش سبز است. طيف های مختلف نيروهای سياسی بر پایۀ يک توافق نانوشته بر يک فصل مشترک با يکديگر توافق کرده اند تا خواستار پائين کشيدن دولت احمدی نژاد و برگزاری يک انتخابات آزاد با نظارت بين المللی شوند. در دانشگاه ها هم دانشجويان، فارغ از ايدئولوژی های مختلف مذهبی، لائيک، چپ يا ليبرال، اين توافق نانوشته را کرده اند که با نمايندگان دولت مخالفت کنند. نمونه اش را در "استقبال" دانشجويان از صفار هرندی ديديم. دانشجويان موافقند که نبايد خواست هايی را که فراتر از مخالفت با دولت احمدی نژاد است در اين مقطع مطرح کنند.

رضا خجسته رحيمی، روزنامه نگار و کارشناس امور دانشجويی، در بارۀ جو کلی دانشگاه ها می گويد" حاکمان ايران تصور می کنند که در مقابله با فضای اعتراض در دانشگاه ها بايد گروه های شناسنامه دار جنبش دانشجويی مانند تحکيم وحدت و انجمن های دانشجويی را حذف کنند تا بتوانند فضا را کنترل کنند". تجربه نشان داده است که اين روش ثمری ندارد.نمونۀ رژيم پهلوی قابل تأمل است که همۀ گروه های شناخته شدۀ اپوزسيون را ممنوع و محدود کرد ولی جنبش از جای ديگری، يعنی از دل روحانيت، سر بيرون آورد. امروز هم اگر حاکميت بخواهد گروه های شناخته شده را سرکوب کند، چون ميل به تغيير و نقد جديست، اين اعتراضات از جای ديگری بروز خواهد کرد که حکومت ديگر نمی تواند آن را کنترل کند. اين روزنامه نگار در اشاره به هشدار های مقامات نظامی و پاسدار مبنی بر برخورد قاطع با دانشجويانی که دست به راهپيمايی بزنند، می گويد شانزدهم آذر معمولاً در محيط دانشگاه ها برگزار می شده است.مقامات قصد دارند که دانشگاه ها را ببندند. آن ها از قبل گفته اند که دانشگاه ها تعطيل خواهد بود. ولی دانشجويان با تهیۀ طوماری از آقايان موسوی و کروبی خواسته اند که به دانشگاه تهران بيايند. با اينحال بعيد نيست که گسترۀ اعتراضات شانزدهم آذر به ميزان راهپيمايی های روز قدس و سيزدهم آبان نباشد.

[با کليک اينجا گفتگو را بشنويد]