دکتر تقي آزادارمکي در همايش تحکيم نهاد خانواده؛ خانواده دوران تجديد حيات را تجربه مي کند، اعتماد

شبنم رحمتي

بالا رفتن آمار طلاق به گونه يي که از هر چهار پيوند زناشويي در پايتخت يکي منجر به جدايي مي شود به اضافه خلأ هاي قانوني و افزايش آمار ابتلا به ايدز و ساير آسيب هايي از اين دست بارديگر مسوولان را به فکر چاره انديشي انداخته است. روز گذشته براي واکاوي برخي از علل متزلزل شدن نهاد خانواده در کشور مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام همايشي را با عنوان تحکيم نهاد خانواده برگزار کرد. نخستين سخنران اين همايش حسن روحاني رياست اين مرکز بود که در فرازي از سخنانش گفت؛ امروز نهاد خانواده برخلاف گذشته به سمت حداقلي حرکت مي کند. امروزه فرزندان به دليل شرايط حاکم از جنبه هاي گوناگون از پدر و مادر فاصله مي گيرند. روحاني گفت؛ خانواده معناي اصلي اش همواره با يک قرارداد اجتماعي، يک پيوند حقوقي و پيوند عاطفي توام و همراه بوده است.

ساخت اخلاق اجتماعي، هنجارهاي اجتماعي و حتي ارزش ها ريشه اش از منشاء خانواده نتيجه مي گيرد. رئيس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت؛ تاثير ارتباطات جهاني کاري کرده است که همه ديوارهاي گذشته فروريخته است. امواج راديو و تلويزيون و ساير رسانه هاي گروهي به همه جا رسوخ کرده است و اين ارتباطات روز به روز وسيع تر مي شود. او گفت؛ بسياري از ارزش هاي حياتي که قبلاً از خانواده صادر مي شد در حال حاضر وارد خانواده مي شود. تضعيف اخلاق معنوي در جامعه بر روابط عاطفي خانواده تاثير گذاشته است. روحاني تاکيد کرد؛ مشکل ازدواج با وام دادن درست نمي شود بلکه بالاترين تشويق براي ازدواج فراهم کردن شغل مناسب است. روابط حاکم بر خانواده نسبت به گذشته تغيير پيدا کرده است. در نتيجه مرزبندي هاي جنسيتي تغيير کرده است. به طوري که امروز به جاي اقتصاد فردي، اقتصادي با مشارکت زوجين شکل گرفته است.دکتر تقي آزادارمکي استاد جامعه شناسي دانشگاه تهران يکي ديگر از سخنرانان اين همايش بود که با انتقاد از بحث فروپاشي خانواده در ايران سخنراني را آغاز کرد.

او گفت؛ آيا ما واقعاً به مرز فروپاشي رسيده ايم يا خانواده در ايران تجديد حيات را تجربه مي کند و ما از اين مساله غافل مانده ايم. اين استاد دانشگاه ادامه داد؛ اتفاقي که امروز با آن روبه رو هستيم اين است که اختلاط نهادهاي مختلف اعتقادي و حکومتي به لحاظ کارکردي و مداخله گري در کار همديگر باعث شده هيچ کدام وظايف خود را به درستي انجام ندهند. دولت بايد نظم و امنيت را برقرار مي کرد که به جاي آن مدعي اخلاق و فرهنگ شده و الان دخالت در ازدواج يکي از کارهاي مهم دولت به حساب مي آيد. اعتقادات هم قرار بود اخلاق و معنويت را رواج دهد اما اين وظيفه را رها کرده و چسبيده به ازدواج. خانواده هم که بايد فرد مدرن را تربيت کند کارکرد خود را از دست داده و دارد کار نهادهاي ديگري مثل دين را انجام مي دهد.

آزادارمکي در پايان با انتقاد از فرهنگ سازي نادرست طي چندين دهه گذشته در کشور گفت؛ با کم کردن شأن و منزلت پدر در خانواده، او را کشتيم و همه اقتدار و هيمنه اش را از او گرفتيم. ارمکي تصريح کرد؛ البته منظور من از اين جمله دفاع از پدرسالاري نيست منظورم اين است که نقش فرمانده بودن پدر را در خانواده براي رسيدن به تساوي جنسيتي از او گرفتيم و در عوض به منزلت زن هم چيزي اضافه نکرديم و اين باعث شد هم زن و هم مرد هويت خود را از دست بدهند. در ادامه اين همايش قاسم يزدان پناه معاون آموزشي و پژوهشي سازمان سما با هشدار نسبت به افزايش طلاق هاي توافقي که مختص جامعه روشنفکري کشور است، گفت؛ شرايط جامعه ما به گونه يي است که امکان تحصيل براي پسران ميسر نيست و افزايش بحران آميز تعداد ورودي دختر به دانشگاه ها آنها را مجبور کرده با پسراني که تحصيلات کمتري از آنها دارند، ازدواج کنند و اين باعث بحران در خانواده مي شود.

به گزارش ايلنا قاسم يزدان پناه در اين همايش گفت؛ در گذشته مسوولان مدارس براي کنترل دانش آموزان که مبادا با خود چيزي را حمل کنند که براي اخلاق و تربيت آنها خطرناک باشد، جيب و کيف مدرسه آنها را مي گشتند اما در حال حاضر در جيب اکثر دانش آموزان ما يک موبايل وجود دارد که از آن مي توانند هم به عنوان ضبط صوت هم به عنوان آلبوم تصاوير استفاده کنند و هر زمان که خواستند با هر کسي در بيرون از خانه تماس مي گيرند يا به او پيام مي فرستند، بنابراين ديگر محيط خانه هم براي نوجوانان و دانش آموزان فضاي امني نيست. او ادامه داد؛ با نگاهي به آمارهاي طلاق در کشور مشاهده مي شود تعداد طلاق هاي توافقي که مختص به جامعه روشنفکري کشور است، رو به افزايش است و اين نشان دهنده اين است که با وجود اينکه دختران و پسران جوان ما در نظام خانواده، آموزش و پرورش و آموزش عالي رشد کرده اند چگونه زيستن در محيط خانواده را ياد نگرفته اند و شيوه برخورد با زندگي را بلد نيستند.

او ادامه داد؛ نظام تعليم و تربيت و نظام خانواده، تاثير و تاثر متقابل بر هم دارند و غفلت از هر کدام باعث مي شود ديگري نتواند وظيفه اش را به خوبي انجام دهد. يزدان پناه تصريح کرد؛ در حال حاضر جامعه ما با يک بحران روبه رو است و آن افزايش تعداد ورودي دختران به دانشگاه هاي کشور است. او ادامه داد؛ شرايط جامعه ما به گونه يي است که امکان تحصيل براي پسران ميسر نيست زيرا بسياري از پسران به دليل سربازي رفتن مجبور هستند از دانشگاه دست بشويند يا به دليل اينکه بايد شغلي داشته باشند تا با آن هزينه زندگي خود و خانواده آينده شان را تامين کنند فرصتي براي تحصيل ندارند و اين باعث شده است دختران بيشتر دانشگاه هاي کشور را قبضه کنند.

يزدان پناه تاکيد کرد؛ افزايش ورود دختران به دانشگاه ها باعث مي شود تعداد دختران تحصيلکرده افزايش يابد و هنگام ازدواج اين دختران مجبور هستند با پسراني که تحصيلات کمتري از آنها دارند، ازدواج کنند و اين باعث بحران در خانواده مي شود.