صادق زیباکلام: پروِژه جدایی مشارکت و موتلفه کلید خورد، آفتاب

آفتاب - محمد رضا یزدان پناه: پس از آنکه «اسدالله بادامچیان» قائم مقام دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی، سخنان «محمدرضا خاتمی» دبیرکل سابق جبهه مشارکت در کنگره نهم این حزب را مشابه سخنان «کاندولیزا رایس» وزیر امور خارجه آمریکا ارزیابی کرد، چند تن از اعضای شورای مرکزی حزب مشارکت این اظهارات وی را به شدت محکوم کردند و بیان کردند که دیگر دوران انگ و تهمت زدن به گروه‌های سیاسی رقیب به پایان رسیده و سران حزب مؤتلفه دیگر نباید به سیاق گذشته احزاب رقیب و از جمله مشارکت را متهم به مسائلی خلاف واقع نمایند.


این واکنش شدید اعضای جبهه مشارکت به اظهارات بادامچیان، باعث آن شد تا وی این بار در نامه‌ای ضمن دفاع از مواضع اتخاذ شده قبلی خود علیه این حزب و ابراز امیدواری نسبت به تغییر رویه مشارکت با تغییر دبیرکل آن، توصیه‌های جدیدی هم به رهبران جبهه مشارکت ارایه کند.

«در پیش گرفتن راهی به جز راهی که در زمان دبیرکلی محمدرضا خاتمی در این حزب پیش گرفته شده بود»، «دوری از عناصری که به احتمال فراوان در آینده به اروپا خواهند گریخت»، «مرده بودن جریان اصلاحات مدنظر جبهه مشارکت»، «تأکید مجدد بر شباهت سخنان خاتمی در کنگره مشارکت و سخنان رایس وزیر امور خارجه آمریکا» و «ملکوک شدن شعار اصلاحات بر اثر طرز تفکر و دیدگاه دبیرکل سابق مشارکت و همفکرانش» اهم توصیه‌ها و تحلیل‌های بادامچیان درباره مشارکت بود تا به گفته وی از «آینده وخیمی» که در انتظار این حزب است، جلوگیری شود.

بادامچیان همچنین در پایان نامه خود اظهار امیدواری کرده است که «حزب مشارکت به اقیانوس عظیم ملت بپیوندد و راهی جدید انتخاب کند تا در دنیا و آخرت رستگار شود».

«صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در تحلیل این گفت‌وگوی انتقادی، طرح این مطالب را ناشی از «موضع مخالف و رقابت سیاسی بادامچیان و حزب مؤتلفه با جبهه مشارکت» ارزیابی کرد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب با اشاره به این نکته که «نباید از تفاوت‌های بارز و مهم میان خاتمی و میردامادی دبیران کل سابق و جدید جبهه مشارکت، غافل شد»، اظهار داشت:‌ «اولین و مهم‌ترین تفاوت این دو نفر در جهان‌بینی و نگاه دینی آنها به مسائل مختلف است که مورد توجه بادامچیان قرار گرفته است».

زیباکلام افزود: «از این نظر میردامادی شخصی دیندارتر از رضا خاتمی است،‌این امر خدای نکرده به معنای دیندار نبودن خاتمی نیست بلکه به معنای نگاه دینی‌تر میردامادی به مقوله‌هایی مانند سیاست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ در برنامه‌های آینده مشارکت است».

این تحلیلگر سیاسی نقطه تمایز دیگر رضا خاتمی و میردامادی را «تجربه و پختگی سیاسی بیشتر دبیرکل جدید» دانست و افزود: «آقای دکتر میردامادی یک فعال سیاسی با تجربه هست که در انجمن‌های اسلامی قبل از انقلاب و پس از انقلاب در دفتر تحکیم وحدت و سپس در مناصب مختلف اجرایی حضوری موثر و فعال داشته است به طوری که در تمام 28 سال گذشته حتی یک روز هم از مسائل اجرایی دور نمانده است».

وی «التزام بیشتر به شریعت» و «تجربه سیاسی» را باعث آن دانست که میردامادی به تدریج در انتخاب همکاران حزبی خود از کسانی استفاده کند که از این دو وجه تمایز، بیشتر برخوردار باشند.

زیباکلام در نتیجه‌گیری خود، تصریح کرد: «مجموع این عوامل باعث می‌شود تا تأثیرگذاری طیف چپ حزب مشارکت در دوران جدید در معادلات درونی این حزب کمتر شود اما اگر منظور آقای بادامچیان این بوده که با دبیرکلی میردامادی، برخی نیروهای چپ جبهه مشارکت کنار گذاشته می‌شوند یا این حزب دچار ریزش نیرو می‌شود، قطعاً اشتباه می‌کند».

زیباکلام در خصوص آن بخش از گفته‌های بادامچیان مبنی بر این که «در صورت ادامه روند کنونی، ‌آینده جبهه مشارکت وخیم خواهد بود»، اظهار داشت: «برخلاف نظر آقای بادامچیان اعتقاد دارم که آینده حزب مشارکت از شرایطی که تاکنون داشته است،‌ بسیار بهتر خواهد بود».

این استاد دانشگاه در ادامه دلیل این امر را «شخصیت و تجربه سیاسی» دبیرکل جدید جبهه مشارکت دانست که باعث می‌شود «جبهه مشارکت در مسیری صحیح‌تر و اصولی‌تر نسبت به گذشته قرار بگیرد و از جایگاه و محبوبیتی بالاتر در معادلات سیاسی برخوردار شود».

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که «آیا موضع‌گیری‌های اخیر مسئولان مشارکت و مؤتلفه علیه یکدیگر و نیز نامه اخیر بادامچیان را نشانه‌ای از پایان تشنج‌هایی می‌داند که پس از دیدار امسال سران این دو حزب، از حجم آنها کاسته شده بود؟» اظهار داشت:‌ «هیچ منطق سیاسی وجود ندارد که مشارکت و مؤتلفه با یکدیگر نزدیک باشند».

این تحلیلگر سیاسی خاطرنشان کرد: «اگر بنا بود این دو حزب به هم نزدیک باشند که یک حزب تشکیل می‌دادند اما واقعیت این است که مشارکت و مؤتلفه در تمام حوزه‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارای نظرات بسیار متفاوتی هستند».

زیباکلام تصریح کرد: «نزدیکی موقت این دو حزب زودگذر بود زیرا واقعیت این است که مشارکت و مؤتلفه نمی‌توانند به هم نزدیک شوند بنابراین نامه اخیر بادامچیان پروژه جدایی مؤتلفه و مشارکت را کلید زد».

گفتنی است چند سال پیش و هنگامی که «حبیب‌الله عسگراولادی» و «محمدرضا خاتمی» دبیرکلی مؤتلفه اسلامی و جبهه مشارکت را برعهده داشتند، نامه‌نگاری‌هایی بین این دو نفر صورت گرفت.