ايران محور سوالات از پترائوس و کروکر، آی آر دیپلوماسی

پيش از ارائه گزارش فرمانده نيروهاى آمريکايى و همچنين فرستاده اين کشور در عراق، برخى از تحليل ها حکايت از اين داشتند که احتمالا موضوع ايران پس از اين گزارش به موضوع اصلى بحث ميان سناتورها تبديل خواهد شد.

تحليل هايى از اين دست باعث شد که برخى از گمانه زنى ها در مورد تلاش نئومحافظه کاران براى اعمال فشار به پترائوس و کروکر از سوى نئومحافظه کاران به منظور برجسته کردن موضوع ايران قوت بگيرد.

پترائوس و کروکر روز سه شنبه حدود 9 ساعت در برابر کميته هاى روابط خارجى و نيروهايى مسلح سنا حاضر شده و درباره ارزيابيشان از 5 سال جنگ در عراق گفتند که طى 7 ماه گذشته از آخرين حضورشان در برابر کنگره تاکنون نيروهاى آمريکايى در عراق در فرونشاندن خشونت ها پيشرفت داشته اند، اما اين پيشرفت رضايت بخش نبوده و مى تواند برگشت پذير باشد. به همين دليل پيشنهاد کردند که هرگونه خروج بيشتر سربازان آمريکايى دست کم براى 45 روز متوقف شود.

موضوع داغ
پترائوس که به قرائت گزارش اصلى مى پرداخت پس از تشريح کلى وضعيت عراق به درگيرى هاى اخير بصره اشاره کرد و آن را به ايران پيوند داد.

وى مدعى شد که ايران در آموزش، کمک مالى، مسلح کردن و هدايت گروه هايى موسوم به گروه هاى وي‍ژه در عراق نقش دارد و اين موضوع موجب بروز برخى نگرانى ها در مورد ايران ميان بسيارى از رهبران عراقى شده است.

در بخش ديگرى از اين گزارش آمده است که رهبران ائتلاف عراق مکررا خواستار اجراى تعهدات رئيس جمهور ايران و ساير مقامات ارشد ايرانى در مورد عدم حمايت از اين گروه هاى ويژه شده اند. پترائوس در گزارش خود توصيه کرده است که آمريکا بايد طى هفته ها و ماه ها آتى به دقت اقدامات ايران را زير نظر گرفته تا ميزان تطابق نوع مناسباتى که ايران با همسايگانش در منطقه در نظر دارد، با اين اقدامات سنجيده شود.

پس از اتمام قرائت گزارش از سوى پترائوس سناتورها به طرح پرسش هاى خود از پترائوس و کروکر پرداختند. يکى از اصلى ترين محورهاى مورد بحث در اين پرسش ها موضوع ادامه مذاکره آمريکا با ايران در مورد عراق بود.

رايان کروکر در پاسخ به سوالى در اين مورد گفت که ايران در عراق محاسبات اشتباهى انجام مى‌دهد و دعوت از اين کشور برايانجام گفت ‌وگوهاى جديد را دوباره مطرح کرد.کروکر که با ايرانى‌ ها جلسات متعددى داشته است،گفت که اين جلسات هيچ تغييرى را در رفتار ايران به وجود نياورده است.

سفير آمريکا در عراق بر همين اسال مدعى شد که مطرح شدن دوباره‌ انجام اينگفت‌ وگوها ممکن است نشان دهد که آمريکا فکر مى‌ کند اين مسئله تغيير کرده است.وى در عين حال تاکيد کرد که دولت عراق تلاش مى ‌کندتا ببيند آيا مى ‌توان جلسه ‌اى را برنامه ‌ريزى کرد و اگر آنها بتوانند ما آن ‌جاخواهيم بود، يا نه.

رايان کروکر در پاسخ به سوال ديگرى گفت که پس از خود عراق هيچ کشورى بيش از ايران در دوران جنگ 8 ساله از اقدامات صدام متضرر نشد.. او در ادامه افزود: به همين دليل است که ايرانيان بايد راهبردى فکر کنند.

اين اولين بار است که موضوع ايران در گزارش هاى پترائوس و کروکر به صورت برجسته ترى مورد توجه قرار مى گيرد. اين دو در گزارش پيشين خود به اهميت اين موضوع اشاراتى داشتند، اما نحوه تاثيرگذارى حضور ايران در اوضاع عراق و نحوه تعامل يا مواجه با آن مورد توجه قرار نگرفته بود.

برخى از منابع خبرى پيش از حضور پترائوس و کروکر در سناى آمريکا از تمرکز بر موضوع ايران در اين گزارش خبر داده بودند. اين تمرکز دو واکنش متفاوت را در پى داشته است. برخى معتقدند که بايد با ايران به گونه اى جدى تر برخورد و تلاش کرد که حضور اين کشور در عراق محدود شود. اين عقيده اى است که بيشتر در ميان نئو محافظه کاران طرفدار دارد.

اما برخى ديگر از سناتورها و سياستمداران آمريکايى معتقدند که گزارش مذکور بيانگر عدم توانايى ديپلماسى آمريکايى براى تعامل با ايرانى ها در عراق است. بر اساس اين نظريه ايران کشورى است که نمى توان منکر نفوذ ذاتى آن در عراق شد. به همين دليل بهترين نحوه واکنش در برابر اين نفوذ گفت وگو و تعامل است، نه مواجهه. يکى از عمده ترين طرفداران اين رويکرد، باراک اوباما نامزد انتخابات رياست جمهورى 2008 آمريکا است.

واکنش اوباما
در واقع اوباما تنها نامزد در ميان ساير نامزدهاى اين انتخابات بود که پس از گزارش پترائوس به سرعت در مقابل آن واکنش نشان داده و آن را مويد نظريه پيشين خود در مورد تعامل بيشتر با ايران دانست. سناتور ايلينيوز خظاب به پترائوس و کروکر در سنا گفت که ايجاد يک موج بلند ديپلماتيک در عراق ضرورى است، موجى که ايران را نيز شامل مى شود.

باراک اوباما اظهار داشت بهترین دست‌ آورد آمریکا تاکنون در عراق یک وضعیت آشفتهو مشوش است و اهداف دولت اجرایی بوش برای عراق مستلزم تعهد و حضور نیروهایآمریکایی به مدت 30 سال است.

باراک اوباما افزود: معتقدم تصمیم اولیه جنگ عراق یک اشتباه بزرگ بودو دو مسئله افزایش حضور القاعده و تاثیر ایران در عراق، نتیجه این اشتباه بزرگاست.

نامزد حزب دموکرات اظهار داشت: اگر نوری المالکی، نخست وزیر عراقبتواند روابط عادی همسایگی با ایران را تحمل کند، پس ما هم باید با آنها گفتگوکنیم. وی گفت:" فکر نمی کنم که بتوانیم در این وضعیت بدون آنها (ايران) موقعیت تثبیت شده ‌ای در عراق داشته باشیم."

اين واکنش اوباما بيانگر اين است که با وجود تبليغاتى خواندن رويکرد وى در مقابله ايران از سوى برخى از تحليلگران، وى در مورد اين ادعاى خود بسيار جدى است که به اين وسيله در تلاش است تا فاصله خود با رقيب هم حزبى خود در رقابت هاى انتخاباتى و حتى رقيب احتمالى خود در حزب جمهوريخواه را برجسته تر کند.

اين سه نامزد همچنين در مورد سياست آتى آمريکا در عراق هم با يکديگر اختلافاتى دارند، اما به نظر مى رسد که شکاف اين اختلاف در مورد موضوع ايران عميق تر است. سناتور اوباما خواستار مذاکره با ايران بدون پيش شرط است، اين در حالى است که هيلارى کلينتون ايران را تهديدى براى منافع آمريکا در منطقه خوانده است و سناتور مک کين نيز از تحريم هاى سنگين عليه ايران حمايت کرده و تهديد کرده است که از قوه قهريه عليه اين کشور استفاده خواهد کرد.