نگاهی به مشکلات تحقيق درباره قاسملو، عرفان قانعی فرد

به طور خلاصه درباره تحقيق دوستانم در امريکا درباره دکتر قاسملو که من هم به عنوان يک نفر مترجم به ايشان کمک کرده ام با مشکلات و مواردی مبهم و گاه مسدود روبروست که عرض می دارم :
در تحقيق بر همه منابع از نگاه حکومتی ( ايران – عراق – فرانسه – روسيه ) تا نگاه حزب های مخالف ( مانند توده و.. ) و نگاه داخل کردها و زبان های منابع ( منتشر شده به کردی – فارسی – انگليسی – فرانسه ) و مکان های مورد تحقيق ( ايران – المان – اتريش – فرانسه – انگلستان – عراق – امريکا – شوروی ) توجه کرده اند.
اين ۲۰ نکته خلاصه ان تحقيق است :

۱. در اکثر منابع دولتی و متشر شده در داخل ايران چه حکومتی – مثل سندهای ساواک و... – و چه حزبی – مانند توده و.. - ؛ وی را از نگاه منفی و بااشاره به نقطه ضعف ها ، بررسی کرده اند که چندان مقبول محققان و کردها نيست ( که در نمونه ای از آن اينجانب ۸ منبع را ذکر کرده ام )
۲. در اکثر منابع عراق ؛ وی را شخصی نزديک به حزب بعث و استخبارات عراق ناميده اند که متاسفانه تعداد اين سندها کم نيست و اينکه وی وجه المصالحه مخالفت عراق عليه ايران قرار گرفته در حدود ۳۱ سند موجود است.
۳. در فرانسه و حتی لندن؛ قريب به اتفاق سندها بر خلاف ايران و عراق است و اکثرا وی را بی هيچ گونه پيش داوری مورد تحليل قرار داده اند و حتی او را نيرويی کردی و موثر ناميده اند
۴. در سندهای روسی و امريکا يا وی را وابسته و مامور مخفی و.... ناميده اند که بالطبع انتشار ان سندها چندان دارای ارزش تاريخی نيست و يا اينکه وی را به ذهنيت پيچيده و غير شفاف معرفی کرده اند
۵. در سندی از مسکو وی را انسانی جاه طلب معرفی ميکنند و در سندی از امريکا وی رابه اينکه حزب را به ابزاری درجهت منافع سياسی خود قرار داده است متهم می نمايند و اکثر گزارش های روسی و انگليسی امريکا فارغ از نگاه گزارش نويس نبوده و نيست .
۶. اکثر سندهای کردی دراختيار حزب ها است و کمتر سندی را دراختيار محققان است .
۷. از نوارهای کاست مصاحبه با وی که در ۹ کاست به شرح دوران زندگی و خاطرات سياسی خود می پردازد متاسفانه هنوز کامل بودن آنها مجهول است و از طرفی بعضی از صداها مخشوش است از جمله نقدهايش درباره کومله و يا نظرياتش درباره آقای رفسنجانی و دراينجا بايد افراد نزديک به وی کارشناسان را ياری بدهند .
۸. از او ۲۳ مصاحبه به زبانهای فارسی و کردی و فرانسه در اين آرشيو موجود است که ۱۷ مصاحبه منتشر شده و ۵ مصاحبه منتشر نشده است .
۹. در امريکا و سندهای آن وی را نمی توان به طور کامل بر اساس سال های زندگی و فعاليت جستجو کرد
۱۰. در مورد ترور وی و محکوميت ايران؛ ابهام هايی در اسناد عراق و مسکو وجود دارند که بايد کارشناسی شوند
۱۱. موارد شفاهی افراد ايرانی وابسته به حکومت هنوز انتشار نيافته اند و در صورت انتشار هم فقط يک منبع مورد اشاره است و طبعا در نتيجه گيری نهايی نمی تواند موثر باشد .
۱۲. در موارد شفاهی و يا کتبی کردها بايد نوع اغراق و تقديس از بيان واقعی رخدادها جدا گردد که امری بسيار مشکل است
۱۳. دسترسی به سندهای امنيتی و نظامی ايران و عراق و اتريش غير ممکن است و آن چه از روسيه و چک به دست آمده است مربوط به سال های ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۴ است و گرهی از کار فروبسته نمی گشايد.
۱۴. هيچ آرشيو منظمی از نظريات وی، جز روزنامه های دوران انقلاب در ايران و يا بعضی از نشريات اروپايی در دهه ۸۰ وجود ندارد و فقط کاست های راديو کردستان است که متاسفانه در اختيار اين محققان نيست و بعيد به نظر می رسد که دراختيار بخش فرهنگی حزب هم به طور منظم وجود داشته باشد .
۱۵. هيچ منبع مالی در اختيار اين تحقيق وجود ندارد و نمی توان کمک حزب و يا دسته ای و يا گروهی را هم پذيرفت. اين يک تحقيق دانشگاهی صرف است و نمی توان به پيشنهاد حزب و گروه و دسته و حکومتی توجه کرد.
۱۶. کتاب هايی که در کردستان عراق درباره وی منتشر شده اند به جای راهگشايی تا حد زيادی بر ابهام ها افزوده است و فقط می توان به ۲ مورد کتاب واقعی اشاره کرد .
۱۷. نوع نگاه محققان درباره وی نگاهی فارغ از گرايش و هواداری است و ۲تز دکتری موجود که در حال دفاع است با همين مشکلات روبروست.
۱۸. فعلا مصاحبه شفاهی با افراد نزديک به وی انجام نشده است اما با ۴۵ منتقد و مخالف وی گفتگوها ضبط شده اند .
۱۹. از سندهای دست و خط وی و تحليل ها و نوشته های وی صرفا ۹۸ صفحه کردی و فرانسه وجود دارد که ۲۳ صفحه آن درباره تاريخ کهن کردهاست و لابلای آن جوهر ناخوانا و خيس شده است .
۲۰. حدود ۲۳ سند از مرکز پليس وين و ۳۴ سند از مرکز تاريخی فرانسه و ۱۸ سند از مرکز عراق و ۲۷ سند از گفتگوهای آخرين روزهای وی به سرقت رفته و يا به کل نابود شده است.

حال با اين ۲۰ مشکل بعيد است که کتاب به آن نقطه مورد نظر دسترسی بيابد از طرفی هم ذوق و شوق کردها در انتظار کشيدن به انتشار اين کتاب قابل فهم است اما بهتر آن است به جای قضاوتهای عجولانه و نوع نگاهی حاکی از جمود فکری و هيجان؛ به رفع اين ۲۰ مشکل انديشيد . نمی توان هيچکدام را ناديده گرفت و سزاوار نيست که به شخصی و جايی و کسی بی حرمتی کرد.
محقق اين اثر را در اختيار مردمش می نهد و ديگر مردم اند که صبورانه قضاوت خواهند کرد و بر دانش خوانندگان خواهد افزود. توقع اين که از وی تنديس خباثت يا مجسمه مقدس ساخت؛ امری عقلانی نيست . بگذاريم محققان با آسودگی خاطر بنويسند و راهشان را بروند با وجود سنگلاخی پر از اما و آيا و اگر که برای محققان وجود دارد .
آخرالامر به گمانم بهتر ان است که در صورت داشتن هر نوع کمکی برای رفع ابهام ها ؛ ياری دادن محققان امری سزاوار و شايسته است حتی اگر فحش نامه ای ترجمه شود و يا در اختيار ايشان گذارده . تا اگر خادم ملت بود و يا خائن ؛ مقبول بود يا رانده شده و.... را به زبانی ساده و بی طرف بخوانيم . و جامعه کردها هم فضا را برای تحقيق محققان خود خواهد گشود و پاسخ لجن پراکنی شيرين عقل های هرزه زبان و سياه بين هم سکوت و کار و تلاش است برای کشف حقيقت و ثبت در دفتر تاريخ . تاريخ ما ازعرب ها و ترک ها و ديگران کمتر نيست ، قدرش بدانيم و به عشق از تاختن و تاراج کردنش بپرهيزيم .

با احترام