برنامه های مهدی کروبی برای جامعه دانشگاهی منتشر شد، سحام نيوز

دانشگاه و نخبگان دانشگاهی:
در فرهنگ و ايدئولوژی اسلام و گفتمان انقلاب اسلامی و امام، دانش و دانشگاه جايگاه و نقش ويژه ای دارد، اما تحقق اين جايگاه مستلزم ساختار سياسی، سياستها و سياستمدارانی است که اعتقاد و آگاهی به اين جايگاه داشته و به آن تعهد و پای بندی داشته باشد.
آنچه که در چهار سال اخير مشاهده شده است بی اعتقادی به جايگاه و نقش رفيع دانشگاه است. مواضع و سياستهايی که در زمان زعامت دولت نهم ملاحظه گرديد نشانگر نگرشی منفی نسبت به اين نهاد ارزشمند علمی و اجتماعی است که می توان به چند مورد اشاره نمود:

۱- تمرکزگرايی
يکی از بسترها و زمينه های رفعت دانشگاهها عدم تمرکز گرايی در مديريت اين نهاد است. بنابراين در دولتهای پيشين ، بويژه در دوران اصلاحات، بسياری از امور به دانشگاهها واگذار گرديد. ولی اين امر در دولت نهم متوقف شده و تمرکزگرايی شديدی در حوزه مديريت دانشگاهها متداول گرديد که موارد زير از نمونه های آن است:

الف) سلب اختيار دانشگاههای دارای هیأت مميزه برای تأسيس رشته های علمی و تدوين سرفصل دروس
ب) سلب اختيار دانشگاهها در امور مالی در حاليکه دانشگاهها مستقيم از برنامه و بودجه اعتبارات خود را دريافت می کردند و تمرکز آن به وزارت و شخص وزير
ج) سلب اختيار و آزادی در استخدام اعضاء هیأت علمی و گزينش اساتيد توسط دانشگاهها و واگذاری آن به شورای انقلاب فرهنگی
د) کاهش وظايف و مسئوليتهای هیأتهای امناء و متمرکزکردن تصميمات به شخص وزير و وزارتخانه
ه) سلب اختيار دانشگاهها در انتخاب روسای دانشگاهها، روسای دانشکده ها و حتی گروههای آموزشی و ملزم نمودن آنها به هماهنگی با وزارت علوم
و) گسترش سيطره حراست وزارت علوم بر تصميمات فرهنگی و سياسی دانشگاهها و لغو بسياری از فعاليتهای فرهنگی و سياسی دانشگاهها از سوی حراست وزارت علوم

۲- کاهش و تنزل موقعيت آموزش عالی در سطوح تصميم سازی کشور
الف) تنزل نقش دانشگاه ها و وزارت علوم از فرابخشی به سطح يک وزارت بخشی، در حاليکه برای وزارت علوم در لايحه نقش تصميم سازی در فرايند آموزش و پژوهش کشور در نظر گرفته شد.
ب) تعطيل نمودن شورای عالی علوم و تحقيقات که به رياست جمهوری و قائم مقامی وزارت علوم، تحقيقات و فناوری و حضور ۸ وزير توسعه ای کشور تکشيل می شد و مسئوليت بررسی تصميم گيری در مورد سياستهای کلان آموزش و پژوهش و توزيع منابع و جلوگيری از موازی کاری و طراحی استراتژی توسعه علمی کشور را برعهده داشت.
ج) واگذاری بودجه پژوهش کشور(۶۰%) به معاونت علمی رياست جمهوری عليرغم فقدان موقعيت قانون اين مفاد، که نتيجه آن رجوع وزارت علوم به اين معاونت برای گرفتن سهم پژوهش دانشگاهها بجای نقش وزارت علوم در توزيع سهم پژوهش کشور شد.
د) تعطيل نمودن و يا واگذاری بسياری از مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری به بخشهای ديگر دولت.
ه) تکشيل معاونت علمی و فناوری رياست جمهوری حال آنکه می توانست با هدف فرابخشی و هماهنگ کننده سياستهای علمی کشور تأسيس شود به يک سازمان موازی و اجرايی با وظايف وزارت علوم و فناوری تبديل شد. که از آن جمله تهيه نقشه علمی کشور که مقام معظم رهبری در اواخر سال ۱۳۸۴ دستور تهيه آن را صادر نمودند و در سازمان وزارت علوم و معاونت فن آوری شروع به تهيه نمودند و متاسفانه تاکنون به هيچ نتيجه نرسيده است.
خ) کاهش بودجه پژوهش کشور از برنامه ۳ درصدی به ميزان ۴۸%
ز) کاهش تعداد بورسيه های مورد نياز کشور به حداقل ۱۵۰-۱۰۰ نفر، آنهم از طريق انتخاب افراد خاص

۳- برخورد امنيتی با محيط دانشگاه
الف) تعليق بسياری از اساتيد پيمانی و قراردادی و بورسيه های دکتری به اتهام واهی نداشتن صلاحيتهای عمومی
ب) بازشسته کردن سليقه ای و حساب شده بسياری از اساتيد سرشناس کشور
ج) بازنمودن دست دستگاههای امنيتی مانند وزارت اطلاعات، نيروهای انتظامی در دانشگاهها
د) ستاره دار کردن تعداد قابل توجهی از دانشجويان
ه) صدور احکام شديد تنبيهی – انضباطی برای بسياری از دانشجويان
و) تعطيل نمودن و يا انحلال تعداد ۲۲ انجمن اسلامی دانشجويان در دانشگاهها
ز) تقويت شديد جريانات همسو و بازکردن دست سپاه در دانشگاهها و تقويت شديد بسيج دانشجويی

۴- تضعيف موقعيت اساتيد و اعضاء هیأت علمی
الف) کاهش حقوق اعضاء هيآت علمی از طريق کاهش ضريب افزايش حقوق آنان در مقايسه با ديگر کارمندان دولت برخلاف مصوبات برنامه چهارم
ب) برخوردهای تحقيرآميز و نسبت دادن ويژگيهای ناروا نسبت به اساتيد.
در چنين شرايطی، برای ارتقاء جايگاه و نقش دانشگاه چشم انداز و اهداف و استراتژيهای زير را در نظر دارد.

۱- چشم انداز ( مقصد):
- کسب مقام اول توليد علم و فناوری در منطقه
- تبلور يافتن کنش های عقلانی مبتنی بر ارزش های اسلامی و ملی در دانشگاهها
- استقلال دانشگاهها از دولت
- تامين زندگی مطلوب برای اساتيد و پژوهشگران

۲- اهداف برنامه چهارساله:
- ارتقاء سطح علم در حوزه های مورد نياز کشور
- بالا بردن کيفيت آموزش و پژوهش در دانشگاهها
- بازسازی حيثيت و حرمت مادی و معنوی اساتيد و دانشجويان

۳- ارزش های و اصول:
- اصالت قايل شدن به حق آزادی انديشه و بيان در همه حوزه ها
- حاکميت قوانين و مقررات کارشناسی شده به جای سليقه های شخصی و گروهی
- جهت گيری توليدات علمی در راستای حق معضلات جامعه
- اعتقاد به نهادينه کردن ارزش های دينی و ملی با مشارکت دانشگاهيان
- ارتقاء جايگاه دانشگاه در تعيين سرنوشت سايسی کشور و تصميمات استراتژيک ملی
- اعتماد به دانشگاهيان و حذف نگاه امنيتی از فعاليتهای دانشگاهيان

۴- استراتژی های اصلی(راهبردهای عمومی)
۱-۴: استراتژيهای توسعه
- توسعه روابط ساختاری ميان دانشگاهها و نهادهای جامعه
- توسعه روابط علمی با مجامع علمی معتبر جهان
- توسعه سيستم های مدرن آموزشی، پژوهشی و مديريتی در دانشگاهها
- توسعه مشارکت اساتيد و دانشجويان در امور مديريت دانشگاهها
- توسعه خدمات علمی و رفاهی برای اساتيد و پژوهشگران
- توسعه و تقويت شوراهای صنفی دانشجويان
- توسعه فضای فعاليتهای سياسی و فرهنگی دانشگاهيان
- توسعه فناوريها و نوآوری های علمی و تکنولوژيهای برتر
۲-۴: استراتژيهای بازسازی و نوسازی
- کاهش تنوع رشته ها در دانشگاهها و توسعه تخصصی آنها به استثناء دانشگاههای جامع .
- برون سپاری فعاليتهای عير مرتبط با توليد علم
- کاهش اندازه و حجم وزارت علوم و واگذاری اختيارات به هياتهای امنا و دانشگاهها .
- کاهش سرمايه گذاری های فيزيکی توام با افزايش سرمايه گذاريهای نرم افزاری .
- بازسازی روابط دانشگاهيان با دولت
۳-۴: استراتژيهای بهينه سازی وضع موجود
- استفاده بهتر از ظرفيت های موجود و خالی دانشگاه
- ايجاد دوره های شبانه در دانشگاهها و حذف دوره های نوبت دوم به صورت فعلی
- بهينه سازی وضعيت دانشگاه پيام نور
- الزام دستگاههای اجرايی برای استفاده از توان علمی دانشگاهها
- دخالت دادن اساتيد در نظام تصميم سازی و تصميم گيری کشور
- توسعه همکاری و هماهنگی ميان دانشگاههای دولتی، آزاد و غير دولتی
- ايجاد يکپارچگی ميان کارکرد مراکز تحقيقاتی مختلف با دانشگاهها