هاشمي‌‏رفسنجاني: اعتقادم براي حضور در انتخابات افزايش يافته است، ايلنا

رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام اعلام كرد: اعتقاد من براي حضور در انتخابات افزايش يافته است

به گزارش خبرگزاري كار ايران ( ايلنا )، "اكبر هاشمي‌‏رفسنجاني" ضمن اعلام اين مطلب در گفت‌‏وگويي تفصيلي، خاطرنشان كرد: با توجه به شرايط خاص مملكتي و اعلام كانديداهاي مختلف، هنوز به تصميم نهايي نرسيده‌‏ام اما اعتقاد من براي حضور در انتخابات افزايش يافته است.
به گزارش پايگاه اطلاع‌‏رساني "ائتلاف نهم براي فرداي بهتر"وي در اين گفت‌‏وگو به پرسش‌‏هاي مختلفي درباره حضور خود در انتخابات، تركيب كابينه احتمالي، عملكرد دوران سازندگي و سياست تعديل اقتصادي و خصوصي‌‏سازي و انتقادات نسبت به آن، كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي، اولويت‌‏هاي كشور، فعاليت‌‏هاي هسته‌‏اي و مذاكرات با اروپا، تنش‌‏هاي موجود در بين جناح‌‏ها و احزاب مختلف و راهكار حل آن، مشاركت اقوام مختلف در حكومت، پاسخ‌‏گو بودن دولت، روابط خارجي و برقراري روابط و مذاكره با آمريكا، حكم دادگاه ميكونوس، تأمين امنيت مخالفان، وضعيت نيروهاي نظامي كشور، اختيارات رئيس‌‏جمهوري در اجراي قانون اساسي، رفتار اهانت‌‏آميز برخي گروه‌‏هاي اجتماعي و ممانعت از حضور, اظهارنظر و مشاركت نخبگان، تعامل با جوانان و خواسته‌‏هاي نسل جديد، بررسي مجدد قانون مدني درباره زنان و استفاده از فناوري‌‏هاي ارتباطي روز از قبيل ماهواره و اينترنت؛ پاسخ داده است.
متن كامل اين گفت‌‏وگو به اين شرح است:
در حال حاضر، جامعه پرسشگر حضور و يا عدم حضور جناب‌‏عالي در عرصه انتخابات است، نظر نهايي شما چيست؟
*بسم الله الرحمن الرحيم. همان‌‏گونه كه بارها نيز متذكر شده‌‏ام تمايلي به حضور در اين عرصه نداشته‌‏ام و همواره اميد داشته‌‏ام كه نيروهاي جوان‌‏تر بتوانند اين مسؤوليت خطير را در اين شرايط حساس داخلي و خارجي بر عهده بگيرند و همواره نيز بر اين مهم تأكيد نموده‌‏ام. تمام وجود و آرزوي من، ميل به پيشرفت وآباداني كشور است و درهر سنگري كه باشم تمامي تلاشم را براي انجام اين مهم به كار خواهم بست ولي با توجه به شرايط خاص مملكتي و اعلام كانديداهاي مختلف، هنوز به تصميم نهايي نرسيده‌‏ام اما اعتقاد من براي حضور در انتخابات افزايش يافته است.
برخي مي‌‏گويند اعلام اين موضوع از سوي شما مبني بر اينكه در صورت عدم حضور چهره‌‏هاي توانا در عرصه انتخابات حضور پيدا خواهيد كرد نوعي تحقير و كوچك‌‏شماري كانديداهاي ديگر است..
* هنور دو جناح عمده كشور در حال بحث هستند كه نامزد نهايي خود را معرفي كنند؛ بنابر اين هنوز افراد مطرح حالت انتظار دارند و نظر من اين است كه در ميان افراد مطرح افراد توانا وجود دارند و نكته دوم كه گفته‌‏ام اين است كه قدرت جذب آراي قابل توجه مردم از شروط نامزدهاست كه خود من هم مشمول آن هستم. حضور در عرصه انتخابات براساس اداي يك تكليف الهي و ملي است و قطعاً هر شخصي كه اين توان را در خود احساس مي‌‏كند وارد عرصه مي‌‏ شود و به نوعي خود را از ديگران تواناتر در همه يا اكثر ابعاد مي‌‏داند.
ولي اين به معني تحقير و تضعيف ديگران نيست. بلكه اين مردم هستند كه بايد تشخيص دهند چه كسي مي‌‏تواند مديريت كشور را بهتر به انجام برساند و اين رقابت خود باعث افزايش مشاركت مردم در عرصه انتخابات و پس از آن كمك به توسعه كشور پس از مشخص‌‏شدن رئيس‌‏جمهوري خواهد شد و من فكر مي‌‏كنم مي‌‏بايست روشي را پيش بگيريم كه در عرصه قابت به‌‏هيچ‌‏وجه يكديگر را تخريب نكنيم و سعي كنيم با ارائه راهكارها و برنامه‌‏هاي اجرايي و عملي، نكات مثبت و برنامه‌‏هاي خودمان را بيان كنيم.
نظر شما در خصوص عملكرد دوران سازندگي و سياست تعديل اقتصادي و خصوصي‌‏سازي و انتقاداتي كه بر آن مي‌‏شود، چيست؟
* به نظر من دوران سازندگي پس از يك دوره هشت‌‏ساله جنگ تحميلي و با توجه به فقدان زيرساخت‌‏هاي اقتصادي مناسب، عملكرد مثبتي داشته است و اگر به صورت واقع‌‏بينانه‌‏تر به اين مسأله نگاه كنيم، پي‌‏مي‌‏بريم كه در اين دوره، رشد اقتصادي منفي دوره جنگ به حدود 6 درصد رسيد. بسياري از امكانات زيربنايي نظير نيروگاه‌‏ها، پالايشگاه‌‏ها و سدها ساخته شده، كوچك‌‏شدن حجم دولت و خصوصي‌‏سازي جدي گرفته شد و جامعه تا حد زيادي متحول شد تا بتوانيم بر عقب‌‏افتادگي‌‏هاي ساختاري گذشته و خرابي‌‏هاي ناشي از جنگ تحميلي فائق شويم.
به نظر من در دوره سازندگي چندين برابر سال‌‏هاي قبل از پيروزي انقلاب كار و فعاليت انجام داديم ولي طبيعي بود در اين كار عظيم و در اجراي سياست تعديل اقتصادي و خصوصي‌‏سازي كه براي اولين بار تجربه آن را پيدا كرديم اشكالاتي نيز بروز كند و ايراداتي داشته باشيم كه به نظر مي‌‏رسد اجتناب‌‏ناپذير بوده باشد.
بازسازي پالايشگاه‌‏ها، ساخت نيروگاه‌‏ها و سدها، رشد بخش صنعت، كشاورزي، افزايش توليد نفت، رشد جذب سرمايه خارجي و بهبود وضعيت صادرات، رشد وسيع آموزش و ده‌‏ها موضوع ديگر از جمله حركت‌‏هايي بود كه در دوره صادرات، رشد وسيع آموزش و ده‌‏ها موضوع ديگر از جمله حركت‌‏هايي بود كه در دوره سازندگي انجام گرفت ولي قطعاٌ نمي‌‏توان گفت در اين خصوص ايرادي وجود نداشته است. تمامي سعي ما در مبحث خصوصي‌‏سازي، افزايش نقش مردم در اداره امور اقتصادي، اجتماعي و سياسي بوده است.
با يك بررسي اجمالي و مرور تحولات، دوره مورد بررسي 1376 ـ 1368 بيانگر موفقيت‌‏هاي قابل توجهي است. رشد توليد ناخالص داخلي به 4/6 درصد بالغ شده كه در واقع ميانگين رشد 11 درصدي سرمايه‌‏گذاري و بالا رفتن بهره‌‏وري نيروي كار از عوامل اصلي آن به شمار مي‌‏آيد. كسري بودجه مزمن 50 درصدي سال 1367 به توازن بودجه تبديل شد و تركيب هزينه‌‏هاي دولت به نفع هزينه‌‏هاي عمراني تغيير كرد. تراز منفي بازرگاني خارجي كشور ثبت و سنگيني تعهدات و بدهي‌‏هاي خارجي سبك شد. نرخ رشد جمعيت به كمتر از نصف يعني يك سوم درصد تقليل يافت و اميد به زندگي با بيش از شش سال افزايش، به 5/69 در سال رسيد. درصد باسوادي از 9/68 درصد در سال 1368 به 5/79 درصد افزايش يافت و بي‌‏كاري هم در دوره سازندگي از 2/16 درصد به 1/9 درصد كاهش يافت. شاخص فقر كه در سال 1367 به 31 درصد مي‌‏رسيد، در سال 1379 به حدود 18 درصد كاهش يافت و ضريب چيني به نفع دو دهك پايين و به ضرر دو دهك بالا اصلاح شد كه نشان‌‏دهنده توزيع عادلانه‌‏تر ثروت بين اقشار مختلف مردم است. بيش از 60 سد مخزني ساخته شد. ظرفيت نيروگاه‌‏ها از 13 هزار مگاوات به 23 هزار مگاوات بالغ شد و محصولات فولادي و سيمان و پتروشيمي به ترتيب رشد متوسط سالانه، معادل 3/18، 3/5 و 21 درصد شدند و تعداد دانشجويان از 447 هزار نفر در سال 68 به 3/1 ميليون نفر در سال 76 بالغ شدند. زيربناهاي آموزش عالي تا پنج ميليون متر مربع گسترش يافت. بخش كشاورزي در اين دوره همواره رشدي معادل سه درصد داشته است و در مجموع در بخش صنعت نيز با رشدي 17 درصد روبه رو بوديم؛ ضمن آنكه نكته مهم در اين بخش تنها رشد كمي يا حجمي نبوده و نيست و آنچه داراي بالاترين اهميت است، رشد داخلي و بومي‌‏شدن فناوري و كاهش وابستگي (نه به معني قطع ارتباط با خارج) است. كاهش ارزبري اغلب صنايع و احداث مجتمع‌‏هاي پتروشيمي از توفيقات صنعت كشور در دوره سازندگي است.
آيا نظرات كارشناسان اقتصادي درعملكرد شما در دوره رياست‌‏جمهوري دخيل بوده يا نه؟
* ما همواره درخصوص بحث‌‏هاي اقتصادي از نظرات كارشناسان و اساتيد اقتصادي استفاده كرده و مي‌‏كنيم و در حال حاضر نيز در مجمع تشخيص مصلحت نظام در كميته‌‏هاي اقتصادي موارد مهم از سوي كارشناسان و اساتيد اقتصادي بررسي و مورد نقد قرار مي‌‏گيرد.
بايد واقعيت را بپذيريم كه به‌‏رغم اقدامات انجام‌‏شده در سال‌‏هاي پس از جنگ تحميلي و اجراي سه برنامه پنج‌‏ساله، هنوز بخشي از مردم با مشكلات اقتصادي روبه‌‏رو هستند و در تأمين حداقل معاش خود با مشكل مواجهند. بخشي از آحاد جامعه زير فقر زندگي مي‌‏كنند. من فكر مي كنم اين فقر مي‌‏بايست بيشتر از محل توليد ثروت رفع گردد. مبناي عدالت اجتماعي نيز بر اين اساس استوار شود كه توليد را افزايش دهيم و از طرف ديگر عدالت را در ميزان مصرف و تعادل در آن جست‌‏وجو كنيم. هر كس بيشتر مصرف مي‌‏كند بايد هزينه بيشتري بپردازد. مي‌‏بايست با اتخاذ تصميمات مناسب، فقر و تشديد نابرابري اقتصادي را كه موجب ناهنجاري‌‏هاي اقتصادي و اجتماعي مي‌‏شود مرتفع نماييم. بنابراين بايد توزيع عادلانه فرصت‌‏ها و امكانات ملي را مورد توجه قرار دهيم و از هرگونه سياستي كه به اختصاصي‌‏كردن امكانات مي‌‏انجامد، پرهيز كنيم. اينكه امكانات اوليه كار و تلاش براي ديگران وجود نداشته باشد بي‌‏عدالتي است لذا بايد سعي نمود با اتخاذ يك مجموعه سياست‌‏هاي مناسب اقتصادي؛ توسعه، اشتغال و بسط عدالت اجتماعي و جلوگيري از تبعيض موجبات بهبود وضعيت معيشتي مردم را فراهم آورد و همه مردم حق دارند كه در فعاليت‌‏هاي اقتصادي و سياسي و در چارچوب قانون روابط خود را شكل دهند.
نظر شما را درخصوص كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي و اقدامات انجام‌‏شده در اين خصوص چيست؟
* نفت يك سرمايه ملي است و نعمتي است كه از سوي خداوند به ملت اهدا شده است و نسل‌‏هاي آينده هم در آن سهم دارند و مي‌‏تواند امكان رشد و توسعه اقتصادي را براي كشور فراهم آورد ولي قطعاً درصورت ادامه وابستگي فعلي به درآمدهاي نفتي، ساختارهاي اقتصادي كشور در آينده دچار اختلال جدي خواهد شد؛ بنابراين درگذشته سعي كرديم اين وابستگي را كاهش دهيم. در حال حاضر وابستگي مستقيم و غيرمستقيم به درآمدهاي نفتي حدود 80 درصد است كه يك روند نزولي نسبت به دوران قبل از انقلاب دارد. در اين جهت توسعه صنعت، رشد صادرات غير نفتي، افزايش توليدات پتروشيمي و گاز و فرآورده هاي نفتي نقش‌‏آفرين بوده است.
قطعاً كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي موجب تقويت فرهنگ كار و توليد خواهد شد و نهايتاً به بهبود ساختارهاي اقتصادي كشور و استفاده بهتر از درآمدهاي نفتي منجر خواهد شد. در مجمع تشخيص مصلحت نظام، سياست كلي در مورد مصرف نفت تصويب شده كه براساس آن بايد در مدت 10 سال از صرف درآمد نفت در امور جاري خودداري شود و درآمدهاي نفت صرف سرمايه‌‏گذاري شود.
آيا طي سال‌‏هاي گذشته در جلب و جذب سرمايه‌‏گذاري خارجي موفق بوده‌‏ايم يا خير؟
*جذب سرمايه‌‏گذاري خارجي عمدتاً به دو صورت امكان‌‏پذير است: يكي جذب سرمايه صرفاً مالي و ديگري جذب سرمايه همراه با انتقال دانش فني و فناوري كه فكر مي‌‏كنم در حال حاضر استفاده از نوع دوم كه همراه با مديريت طرح‌‏ها و بر انتقال دانش فني و فناوري استوار است، مناسب‌‏تر به نظر مي‌‏رسد. ما بايد با كشورهاي مختلف جهان به يك تعامل مثبت و مناسب برسيم و ضمن جذب سرمايه و فناوري و استفاده از آن در توسعه صنعتي خود به توليد مشترك و صادر كردن آن به بازارهاي جهاني بينديشيم و كشور را به سمت پيشرفت و توسعه حركت دهيم و در كشور توليد ثروت نماييم. اگر مردم بتوانند به جاي دولت با سپردن وثيقه‌‏‌‏هاي لازم در بخش‌‏هاي مختلف از سرمايه‌‏گذاري استفاده كنند، مي‌‏توانند نقش اساسي درتوسعه اقتصادي كشور داشته باشند. در حال حاضر نيز زمينه‌‏هاي قانوني مناسبي جهت جذب سرمايه خارجي در كشور وجود دارد و اميدواريم روند جذب سرمايه خارجي در كشور روز به روز افزايش يابد. منتهي در اين خصوص مي‌‏بايست زمينه‌‏هاي جذب سرمايه‌‏هاي خارجي بيشتر مشخص شود تا بتوان در كوتاه‌‏ترين زمان ممكن به توسعه مورد انتظار دست يافت؛ البته جذب سرمايه‌‏ها و نيروهاي انساني ايرانيان مقيم خارج از كشور جاي بحث بيشتري دارد.
مهم‌‏ترين اولويت كشور در حال حاضر در چه زمينه‌‏اي است؟
* همه موارد همزمان مي‌‏بايد مورد توجه قرار گيرند و رسيدگي به هيچ مشكل ملي قابل تأخير نيست. تمامي مسايل اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي در اولويت است ولي در شرايط فعلي سهم موضوعات متفاوت است. به نظر مي‌‏رسد مشكلات معيشتي مردم از اهميت زيادي برخوردار است.
از بحث‌‏هاي اقتصادي قدري فاصله مي‌‏گيريم و تا حدودي وارد بحث‌‏هاي سياسي مي‌‏شويم. نظرتان راجع به تنش‌‏هاي موجود در بين جناح‌‏ها و احزاب مختلف چيست؟ راهكار حل اين تنش‌‏ها را چه مي‌‏دانيد؟
* تفاوت سليقه و اختلاف عقيده يك امر طبيعي است و وجود دارد و مي‌‏تواند با نقد اقدامات حكومت مايه رشد و تكامل باشد ولي نبايد منافع شخصي، جناحي و حزبي بر منافع ملي و اسلامي ترجيح داده شود. يكي از محورهاي اصلي توسعه و عمران و آباداني كشور وفاق است. بايد ظرفيت جناح‌‏هاي مختلف را بالا برد تا بتوان سطح مشاركت مردم در عرصه‌‏هاي مختلف خصوصاً انتخابات را افزايش داد ضمن آنكه طرح اختلافات و سوءتفاهمات در جامعه موجبات سوءاستفاده دشمنان خارجي را فراهم خواهد ساخت.
برخي از اقوام در كشور از مشاركت كمتري در حكومت برخودارند؛ براي مثال مي‌‏توان به عرب‌‏ها و كردها اشاره داشت. براي جلب مشاركت آنها چه بايد كرد؟
* بايد وفاق ملي و عدالت اجتماعي در كليه سطوح و همه نقاط كشورگشترش و توسعه يابد. اين انقلاب عظيم متعلق به مردم است و اكثر قريب به اتفاق ايرانيان درپيروزي آن نقش داشته‌‏اند. وفاق ايجاب مي‌‏كند كه حفظ اسلام و منافع ملي مقدم بر هر چيز ديگر باشد. قطعاً بايد در اداره امور كشور از آحاد جامعه و همه قوميت‌‏ها به صورت مناسب استفاده شود. تا به حال كساني كه به دنبال ايجاد اختلاف و تفرقه بوده‌‏اند بحث تفاوت قوميت‌‏ها و مشاركت آنها را مطرح كرده‌‏اند ولي خوشبختانه ما در سال‌‏هاي گذشته در تمامي رده‌‏هاي مديريتي و اجرايي از قوميت‌‏هاي مختلف استفاده كرديم و بعداً هم استفاده خواهيم كرد و در حال حاضر از لحاظ قانوني براي احراز يك پست در حكومت صرفاً تخصص و تعهد تجربه، ملاك است و قوميت‌‏ها موجب تفاوتي در واگذاري كار به افراد نيست. نبايد اين ذهنيت درقوميت‌‏هاي مختلف ايجاد شود كه حضور كمرنگ‌‏تر و يا پررنگ‌‏تر ناشي از تبعات قومي است، همه قوميت‌‏ها در مقابل قانون مورد احترام هستند.
دولت پاسخگو بايد چه مشخصه‌‏هايي داشته باشد؟
* قانون اساسي با صراحت جواب اين سؤال را داده است. بايد حقوق شهروندي و حقوق اجتماعي مردم را به رسميت بشناسد و يك تعامل عملي و منطقي بين مردم و حكومت برقرار باشد كه در اين راستا نقش نهادهاي نظارتي و نهادهاي مدني قابل توجه است. لازم است دولت در اين خصوص طرح داشته و در مورد برنامه‌‏هاي خود با توجه به قانون و اختيارات پاسگو باشد.
جنابعالي در دوره رياست‌‏جمهوري خود با كشورهاي مختلف جهان از كشورهاي همسايه گرفته تاكشورهاي آسيايي، آفريقايي، آمريكاي لاتين و اروپايي روابط خوب و دوستانه‌‏اي داشتيد؛ در آينده اين روابط به چه صورت ادامه خواهد داشت؟
* من به موازنه مثبت در روابط بين‌‏المللي اعتقاد دارم كه بايد به منافع متقابل انديشيد. بايد در چارچوب منافع و احترام متقابل با كشورهاي مختلف جهان ارتباط برقرار كرد. ما به توسعه روابط اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي با همه كشورها علاقه‌‏مند و نيازمنديم و نمي‌‏توانيم از منافع ملي خود بگذريم يا از كشورهاي ديگر بخواهيم كه به‌‏خاطر ما از منافع ملي خود بگذرند. به ايجاد همدلي و دوستي بيشتر با كشورهاي مختلف جهان مي‌‏انديشيم به جز اسرائيل كه يك رژيم نامشروع است و آمريكا كه بايد با اثبات حسن‌‏نيت خود، راه را براي مذاكره هموار كند.
در برخي از شايعات عنوان مي‌‏شود كه در صورت احراز پست رياست‌‏جمهوري توسط شما به دليل محكوميت در دادگاه ميكونوس نمي‌‏توانيد به سفرهاي خارجي برويد، آيا اين‌‏طور است؟
* دادگاه ميكونوس هيچ حكمي درمورد من صادر نكرد. ضمن آنكه اين دادگاه يك دادگاه محلي بوده و حتي در خود آلمان نيز حكم‌‏هاي آن قابل استناد نيست و از همه مهم‌‏تر اينكه اصلاً بحث‌‏هاي مطرح شده در دادگاه ميكونوس هيچ ارتباطي با ما نداشته و ايجاد يك شبهه يك جنگ رواني از سوي مخالفان نظام بوده است و از نمونه‌‏هاي مشخص شانتاژ است.
در دوره رياست‌‏جمهوري احتمالي شما، امنيت مخالفان چگونه تأمين خواهد شد؟
* قطعاً ما بحث امنيت را درچارچوب قانون اساسي و قوانين مصوب مجلس شوراي اسلامي تعريف مي‌‏كنيم. مخالف با هر موضوعي در چارچوب قانوني اساسي مي‌‏تواند براحتي مواضع خود را اعلام نمايد و شيوه‌‏هاي آن را قانون مشخص كرده است. اما برخورد كساني كه دست به اسلحه مي‌‏برند و با نظام اسلامي درگير مي‌‏شوند، متفاوت است. اصولاً گفت‌‏وگوي ما با مخالفان بايد گفت‌‏وگوي جذب‌‏كننده و اصلاحي باشد و بايد سعي كنيم مخالفان خود را به موافق تبديل كنيم. رعايت حقوق مخالفان قانون‌‏مدار به پويايي نظام اسلامي كمك خواهد كرد.
براي دفاع از كشور نيازمند نيروي دفاعي و ارتش توانمند هستيم. بديهي است درجنگ الكترونيك و پيشرفته امروز، به شيوه‌‏هاي گذشته نمي‌‏توان از تماميت ارضي و هويت يك ملت دفاع كرد. به نظر شما چه بايد كرد؟
* من با مسايل و مشكلات دفاعي كشور و همچنين وضع ارتش و سپاه آشنا هستم و در دوران جنگ نيز دركنار اين عزيزان بوده‌‏ام. درست است كه مي‌‏گويند مباني قدرت به اقتصاد و دانش فني ميل كرده است اما قدرت نظامي همچنان پراهميت است. فكر مي‌‏كنم دانش فني و فناوري دنياي امروز، مشخصه‌‏هاي دفاعي را نيز تغيير داده است و خوشبختانه نيروهاي انقلاب در سال‌‏هاي اخير از موفقيت بالايي در اين زمينه برخوردار شده‌‏اند كه اميدورايم در هيچ زماني نيازمند به استفاده از آنان در جنگ نشويم. بايد علاوه بر دانش تجربه و تخصص، حمايت‌‏هاي لازم نيز از قواي نظام صورت بگيرد و آموزش‌‏ها و امكانات رفاهي لازم نيز در اختيار آنان قرار گيرد تا ديگر يك نظامي هيچ دغدغه‌‏اي به غير از دفاع از كيان اسلامي و ملي و مرزهاي كشور نداشته باشد. بايد سعي شود به وسايل دفاعي پيشرفته‌‏تر دست يابيم لذا به يك ارتش حرفه‌‏اي كه قادر به مقابله با حملات در يك جنگ الكترونيك و يا پيشرفته باشد، نياز ضروري داريم. از طرف ديگر حضور پيوسته نيروهاي بسيجي و سربازان و ارتش مردمي نيز لازم است و بايد در جهت سازماندهي آنها همان‌‏گونه كه تاكنون نيز اقدام شده، فعاليت انجام گيرد. دفاع مقدس ما ثابت كرد كه نيروي ايمان و ايثار حرف اول و آخر را مي‌‏زند.
آيا اجراي قانون اساسي را در توان رياست‌‏جمهوري مي‌‏بينيد؟ آيا اختيارات رياست‌‏جمهوري در قانون اساسي كافي است؟
* قوانين عادي و اساسي و مقررات براساس معارف اسلام تصويب گرديد و مورد پذيرش امت اسلامي و انساني است و در دوران مسؤوليت اجرايي، خودم از جهت اجراي قانون اساسي و عادي به مشكل مهمي برخورد نكردم.
بعضي از گروه‌‏هاي اجتماعي با رفتار اهانت‌‏آميز خود مانع از حضور و اظهارنظر و مشاركت نخبگان مي‌‏شوند. آثار آن را چگونه ارزيابي مي‌‏كنيد؟
* نظام و مردم به آنان پاسخ خواهند داد. به زماني نزديك شده‌‏ايم كه اهانت ديگر گوش شنوا نداشته باشد. به موقعيتي نزديك مي‌‏شويم كه اين روش منسوخ شده و افراد و گروه‌‏ها ديگر اين اجازه را به خود نخواهند داد. البته در حال حاضر نيز مردم هوشيارتر و آگاه‌‏تر از گذشته نسبت به برخي اهانت‌‏ها و برخوردهاي غيرمنطقي تصميم مي‌‏گيرند به سخنان شايعه‌‏پراكنان كمتر توجه مي‌‏كنند. هدف كساني كه اهانت مي‌‏كنند، بزرگ‌‏كردن خود در سايه تخريب ديگران است و اين نشانه خودخواهي، ضعف و ناتواني آنهاست كه قطعاً اين موارد در آينده به حداقل ممكن خواهد رسيد.
درخصوص رابطه با آمريكا و بحث‌‏هايي كه درخصوص برقراري ارتباط با آن در جامعه اعلام شد، چيست؟
* آمريكا طي سال‌‏هاي گذشته به انحاي مختلف براي كشور ما مشكل ايجاد كرده و هيچ اقدامي كه نشان دهنده حسن‌‏نيت آن باشد، مشاهده نشده است. در صورتي كه عملي كه از سوي آنها در جهت بهبود روابط مشاهده گردد، مي‌‏تواند آينده شروع مذاكرات را فراهم كند.
نظرشما درباره بحث مهم انرژي هسته‌‏اي و اقدامات اخير اروپايي‌‏ها چيست؟
* ما تاكنون در شفاف‌‏سازي فعاليت‌‏هاي غني‌‏سازي اورانيوم صداقت خود را به اروپاييان نشان داديم و بارها نيز اعلام كرده‌‏ايم كه ما قصد استفاده از انرژي هسته‌‏اي را در توليد تسحليات هسته‌‏اي نداريم. ولي در صورتي كه آمريكا و يا كشورهاي مذاكره‌‏كننده اروپايي بخواهند از تهديد و ارعاب استفاده كنند، مسلماً نتيجه معكوس خواهندگرفت. ما هرگز جنگ‌‏طلب نبوده و نيستيم، ولي اين حق را براي خود قايل هستيم كه مانند بسياري از كشورهاي جهان امكان استفاده از دانش و انرژي هسته‌‏اي را براي مصارف غير تسليحاتي داشته باشيم و اميدواريم اروپاييان و آمريكا اين پيام ما را جدي بگيرند و زبان خود را از زبان تند به زبان ديپلماسي و دوستانه تغيير دهند.
نظر شما راجع به شكاف نسل‌‏ها و نقش آموزش‌‏وپرورش و آموزش عالي در آن چيست؟
* ما بايد به نسل جديد و نيازهاي آن توجه كنيم و مقتضيات آن را دريابيم و بهترين راه، ايجاد تعامل و گفت‌‏وگو با نسل جديد است. بايد خواسته‌‏هاي منطقي و واقعي جوانان مروز را مورد توجه قرار دهيم و نيازهاي آنان را درك كنيم و منطبق با واقعيت‌‏ها با جوانان و نسل جديد گفت‌‏وگو كنيم. بايد به همفكري و همسويي در جهت حل مشكلات و رفع نيازهاي عديده نسل جوان كه استقلال و آباداني و عمران و آينده كشور با سرنوشت آنان گره خورده است، پرداخت. توليد اميد و نشاط علمي و اجتماعي لازمه همراهي جوانان با نظام است.
نقش و جايگاه زنان در عرصه هاي مختلف اجتماعي و حقوق آنها را چگونه ارزيابي مي‌‏كنيد؟
* با نگاهي گذرا به تاريخ زندگي زن به اين واقعيت پي مي‌‏بريم كه انقلاب اسلامي براي رشد و تعالي زنان اقدامات ارزش‌‏مندي كرده است؛ اكنون خانم‌‏ها بسرعت در جهت تحصيل دانش و فن و مديريت و مسؤوليت‌‏پذيري پيش مي‌‏روند و در آينده وزن آنها در اداره جامعه بالا مي‌‏رود. نظر اسلام اين است كه خانم‌‏ها از ثمره كارشان محروم نباشد؛ بر اموال‌‏شان مسلط باشند، درجامعه حضور داشته باشند، تحصيل كنند، مشاغل اجتماعي داشته باشند، درخانواده مظلوم نباشند و در جامعه صاحب رأي باشند. همه اينها درصدر اسلام تحقق پيدا كرده است. در زمان پيغمبر اكرم(ص) اين مسائل تقريباً در آن جامعه تحقق پيدا كرده است.
فكر مي‌‏كنم اين‌‏گونه كه مقام معظم رهبري گفته‌‏اند در شرايط جديد، بايد قانون مدني درخصوص خانم‌‏ها بار ديگر مورد بررسي قرار گيرد و اگر حقوق خانم‌‏ها براساس اصول اسلامي تنظيم كنيم و خانم‌‏ها نقش يك خانم مسلمان را در خانواده و جامعه پيدا كنند، بهترين وسيله تبليغ و الگويي براي صدور انقلاب خواهد شد. يكي از مشكلات امروز جهان اسلام كه در مقابل فرهنگ غربي‌‏ها آسيب‌‏پذير شده، برداشت هاي اشتباهي است كه در جوامع اسلامي نسبت به مسايل زنان وجود دارد. برداشت‌‏هايي كه بخشي از عادات بت‌‏پرستي و بخشي از عادات قديم است و بخشي از تفكر تحميلي افراد و وسوسه‌‏ها و خيال‌‏هاي خام باعث شده كه چهره زن در اسلام آن‌‏طور كه بايد باشد در جهان اسلام ديده نشود.
نظر شما درباره استفاده از ماهواره و اينترنت و استفاده از فناوري روز و ارتباطات چيست؟
* نبايد از واقعيت‌‏هاي روز دنيا وحشت‌‏زده باشيم و فاصله بگيريم. نبايد آن را ناديده انگاشت. خواسته ما ترويچ فرهنگ اسلام و دعوت جهانيان به اسلام است. بايد مطلع و عالم و مجهز بود. بايد سعي كرد ضمن شناسايي واقعيت‌‏ها، طرز استفاده صحيح از دانش فني را پيدا كنيم و از بحث‌‏هاي غير واقع‌‏بينانه و نشدني خودداري كنيم. لازم است از اين امكانات در جهت كسب دانش و اطلاعات و اطلاع‌‏رساني و معرفي اسلام، نظام و انقلاب‌‏اسلامي استفاده كنيم.
نظر جنابعالي درخصوص تركيب كابينه احتمالي شما چيست؟

* من هنوز تصميم نهايي خود را براي حضور و يا عدم حضور نگرفته‌‏ام اما هرشخصي كه رئيس‌‏جمهور كشور شود، با توجه به موقعيت كشور و نيازهاي ما درجهان امروز و ضرورت پيشرفت و حركت به سمت ايجاد جامعه پويا و روابط و اقتصاد پيشرو، مي‌‏بايست از افرادي نخبه، توانمند، متخصص، متعهد نوآور و نوانديش استفاده كند تا بدين ترتيب ضمن استفاده از تجربيات و زيرساخت‌‏هاي گذشته، حركتي جهشي به سمت آينده را آغاز كند.