درگذشت آیت‌الله‌العظمی منتظری

کشکول خبری هفته (۱۰۶)
ف. م. سخن

درگذشت آیت الله العظمی منتظری را تسلیت می گویم. انسان آزاده ای که زندگی اش درس آموز بود و در گذشت اش نیز درس آموز خواهد بود. بزرگی آیت الله نه صرفاً به خاطر مقام مذهبی و علمی که به لحاظ انسانیت ایشان بود. آقای منتظری در طول زندگی اش با عمل خود درس های بزرگی به ما داد. این درس ها نه به وسیله ی نوشته ها و کتاب ها و گفتارها، بل که با عمل به ما داده شد. به همین خاطر این درس ها هرگز فراموش نخواهد شد.

تئوری های زیبای مذهبی در طول حیات هر یک از ما، از طریق پدر و مادر و مدرسه و رسانه به ما منتقل می شود: این که راست بگوییم و دروغ نگوییم، این که مهربان باشیم و ظلم نکنیم، این که در مقابل ستمگر بایستیم و به پشتیبانی از مظلوم برخیزیم، این که جز خدا از کسی نترسیم، این که بت نسازیم و بت های زمینی را که هر روز در مقابل آن ها زانو می زنیم بشکنیم، این که منافع خودمان را به منافع اجتماع ترجیح ندهیم و از جان و مال و آبرو و مقام علمی و هر چه که در طول سال ها به زحمت به دست آورده ایم در راه "حقیقت" و "انسانیت" بگذریم...

تئوری های زیبای مذهبی همواره با داستان های زیبای مذهبی همراه بوده است: داستان حلم و صبوری پیامبر در مقابل دشمنان، داستان حضور حضرت علی در دادگاه به خاطر شکایت یک غیرمسلمان و رای دادگاه به نفعِ شاکیِ حضرت علی، داستان مبارزه ی جانانه حضرت امام حسین با دستگاه جابر زمان، داستان مباحثات علمی امامان با منکران اسلام و حمایت از حق انسانی کسانی که مسلمان نبوده اند، داستان حصر و محدودیت اولیاء دین به فرمانِ حکام ظالم و پیروزی آنان در شرایطی که همه ی شواهد و قرائن حاکی از برتری و قدرت بلامنازع حکام بود...

اما این تئوری ها و داستان ها در واقعیت هرگز صورت تحقق نیافت. حکومت اسلامی که آمده بود این تئوری ها را در جامعه پیاده کند و این داستان ها را الگو قرار دهد، خود تبدیل به حکومتی ظالم شد و در ردیف حکومت معاویه و یزید قرار گرفت. حکومتِ کسانی شد که اسلام را به نفع خود تفسیر می کردند و مردم را مورد ظلم قرار می دادند.

کاری که آیت الله العظمی منتظری کرد، پیاده کردن تئوری های فراموش شده در عمل بود. روزی که آیت الله در مقابل قدرت ایستاد و از ظلم در زندان ها سخن گفت، از صف حکومت رسمی خارج شد و به صف حکومت دل پیوست؛ به مولایش علی پیوست. آیت الله به قدرت و حکومتی که می دانست چند هفته بعد به او خواهد رسید با شجاعت، و بدون مصلحت اندیشی های رایج زمانه پشت کرد و به صف مردم پیوست.

این کار کمی نبود. سال ها حصر و محدودیت، نتیجه ی این شجاعت بود. و سال ها گذشت، و پرده از چهره ی کریه حکومت جور بر افتاد و صدای اعتراض مردم از هر کرانه به گوش رسید. آیت الله اما در حد مبارزه با ظلم حکومت باقی نماند. آیت الله به فکر انسان بود. به فکر انسان با هر مذهب و مرام و مسلک. روزی که آیت الله العظمی منتظری در رابطه با بهائیان فتوا صادر کرد و به صراحت و روشنی از "حق آب و گِل" و "حقوق شهروندی" ایرانیان بهایی سخن گفت سدی را که سال ها، روحانیت شیعه در مقابل بهائیان ساخته بود با شجاعت شکست و صف انسان های پیرو مذهب شیعه را به صف انسان های پیرو مذاهب و مرام های دیگر پیوند داد و یک گام بزرگ به سمت صف واحد انسان فارغ از هر مذهب و مسلک و مرام برداشته شد.

کار آیت الله العظمی منتظری بزرگ بود؛ بسیار بزرگ. مردم ایران به شکلی شایسته با این مرد بزرگ وداع خواهند گفت. مرگ ایشان به مانند حیات شان درس بزرگی به حکومت جور و حاکم جائر خواهد داد. نام ایشان به نیکی در تاریخ ایران ثبت خواهد شد.

توضیح: کشکول عادی اواسط هفته منتشر خواهد شد.

[وبلاگ ف. م. سخن]