اعتراض اهالی سينما به فيلم مشترک وزارت ارشاد و وزارت اطلاعات، ندای سبز آزادی
وقتی دولت کودتا فيلم میسازد
ندای سبز آزادی: تقريبا تمامی نويسندگان، منتقدان و کارشناسان سينما فيلم «پاياننامه» را بدترين فيلمی میدانند که در سال ۸۹ ساخته شده است. اين همان فيلمی است که به عنوان پروژه دولتی قتل نداآقاسلطان شناخته میشود.
اين واکنش اهالی سينما به خوبی ميزان مقبوليت تفکر احمدینژادی را در ميان اهل فرهنگ و سينما نشان میدهد.
از سوی ديگر، به نظر میرسد فيلم «پاياننامه» سينمای مطلوب دولت کودتا است که برای شکلگيری آن از هيچ چيزی فروگزاری نکرده و نمیکند.
اما اين سينمای به تمامی معنا «مبتذل» جايگاهی در ميان هنرمندان اين حرفه ندارد؛ پيش از شروع ساخت اين فيلم تعدادی از بازيگران سينما از همکاری با آن خودداری کردند.
محصول مشترک وزارت ارشاد و وزارت اطلاعات
فيلم «پاياننامه» که به رويداد اعتراضات خيابانی جنبش سبز به نتيجه انتخابات رياست جمهوری پرداخته، رسما اعلام شده که به هزينه وزارت ارشاد اسلامی ساخته شده و گفته شده تيم فرهنگی وزارت اطلاعات مشاوران سازندگان آن بودهاند.
يک کارشناس سينمايی نوشته است: «با اين رای کارشناسان سينمايی در همراهی با مردم معترض با احترام به نداآقاسلطان رای به ابطال برداشت دولتی از قتل نداآقاسلطان دادهاند.»
فيلم «پاياننامه» به کارگردانی حامد کلاهداری و تهيهکنندگی روحالله شمقدری و با بازی ليلا اوتادی در نقش ندا آقاسلطان است که به حوادث پس از انتخابات بحث برانگيز رياست جمهوری ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ و قتل ندا آقاسلطان میپردازد.
تنها سه ساعت پس اعلام خبر بازی ليلا اوتادی در نقش ندا آقاسلطان، خبرگزاری فارس، در گفتوگويی با ليلا اوتادی اين خبر را تکذيب کرد. او اخباری را که درباره بازیاش در فيلم پاياننامه در نقش ندا آقاسلطان منتشر شده بود کذب محض خواند.
همچنين پس از انتشار اين خبر اعتراض مخالفان در شبکههای اجتماعی اينترنتی آغاز شد. صفحه مخالفان ليلا اوتادی در شبکه اجتماعی فيس بوک تنها در کمتر از هفت ساعت به سه هزار عضو رسيد.
جواد شمقدری، معاون سينمايی وزير ارشاد، در مورد خبر ساخت فيلمی درباره ندا آقاسلطان گفت داستان پاياننامه را خوانده و ربطی به موضوع ندا آقاسلطان ندارد. امير آقايی نيز که قرار بود در اين فيلم بازی کند به دليل تغيير نسخه اوليه فيلمنامه از بازی در اين فيلم انصراف داد.
تمجيد خبرگزاری فارس از فيلم پاياننامه
اما خبرگزاری فارس اين فيلم را يک اتفاق در سينمای ايران میداند به اين خاطر که " کارگردان آن سوژهای را برای فيلم خود انتخاب کرده که هنوز بوی تعفن آن به مشام میرسد".
ارگان رسمی سپاه پاسداران در اين زمينه نوشته است: «فيلم پاياننامه سعی دارد که نشان دهد فتنه ۸۸ تنها خيال و توهم عدهای طرفدار نظام اسلامی نيست، بلکه فيلمی است که با صراحت تمام به نقش عوامل داخلی در فتنه ۸۸ اشاره میکند و نشان میدهد که عدهای با پول اين مردم برای متزلزل ساختن نظام سياسی جمهوری اسلامی میکوشند و با مصونيتی که دارند کسی جلودار آنها نيست.»
فارس با تحسين از شجاعت کلاهداری کارگردان ۲۸ ساله اين فيلم و انتقاد از بهروز افخمی کارگردان فرزند صبح نوشت: "کلاهداری را بايد تحسين کرد چرا که از فيلم خود دفاع میکند و آن را فيلم خود میداند، بهخلاف کارگردان باسابقهای که بعد از سالها وقت تلف کردن و صرف دو ميليارد پول حاضر نمیشود بگويد من فيلم فرزند صبح را ساختم و صراحتا از قبول مسئوليت درباره شبهفيلم خود شانه خالی میکند."
هو کردن فيلم «پاياننامه» در جشنواره
اما نمايش فيلم سينمايی پاياننامه که در واقع نخستين فيلم سينمای ايران درباره رويدادهای پس از انتخابات رياست جمهوری سال گذشته به شمار میآيد، در جشنواره فجر با هو کردن و سوت زدن تماشاگران مواجه شد.
روحالله شمقدری، تهيهکننده فيلم در نشست نقد و بررسی اين فيلم در واکنش به اعتراض تماشاگران گفت: "مشکل پاياننامه اين است که حرف سياسی میزند و اين حرف را بعضی از دوستان نمیپسندند."
حامد کلاهداری، کارگردان فيلم در انتقاد از کسانی که فيلم او را هو کردند گفت: "من با ۷ نفر میتوانم فيلم اسپيلبرگ را خراب کنم. معلوم بود چه کسانی در سالن قصد تخريب کار را داشتند."
به گفته شهرام خرازیها منتقد ماهنامه سينما، "تماشاگرنماهايی که پاياننامه را هو کردند، همان جوجه منتقدهايی بودند که نه املا و انشای درست و حسابی دارند نه قادر به ارائه تحليل حرفهای از فيلمها هستند."
خرازی ها در گفتوگو با خبرگزاری فارس، پاياننامه را تجربهای نو در سينمای سياسی و ژانر اکشن خواند.
به نظر اين منتقد سينما، " فيلم پاياننامه از دانشجويان جوانی میگويد که ناخواسته قربانی شطرنج سياست و فتنهگرانی میشوند که جز کسب قدرت انديشه ديگری در سر نمیپرورانند".
يکی از حاضران در جلسه نيز در اعتراض به هوکردن فيلم از سوی خبرنگاران و نمايندگان رسانه های گروهی گفت: "از سال آينده بايد قبل از برگزاری جشنواره يک دوره کلاس آموزش ديدن فيلم برای منتقدان و روزنامهنگاران برگزار شود تا در حين ديدن فيلم از خود صدای حيوانات و وحوش را ساطع نکنند."
اما يک دوستدار سينما واکنش تماشاگران به فيلم پايان نامه را در جشنواره فجر چنين گزارش کرده: «امشب فيلم پايان نامه و حامد کلاهداری در سينمای مطبوعات هو شدند. از لحظه شروع فيلم تا پايان آن، حاضران در سالن به تمسخر و هوکردن فيلم و صحنه های مضحکش کردند. اين تمسخر با نمايش تصوير شريفینيا، احمد نجفی - که در تيتراژ فيلم سيد خوانده شده بود!- و خود حامد کلاهداری به اوج رسيد. در صحنهای از فيلم که کلاهداری در نقش يک راننده آژانس به همراهانش میگويد: " حالا ما يک گهی خورديم" سالن از تشويق منفجر شد! انگار که کلاهداری برای ساخت فيلم بدش معذرت بخواهد! اين خندههای مکرر و هو شدن فيلم و عواملش، با اعتراض حراست و عوامل حاضر در سينما روبهرو شد که آن ها با هو شدن توسط تماشاگران ساکت شدند!»
انتقاد منتقدان طرفدار احمدینژاد از فيلم پايان نامه
اما فيلم پاياننامه فقط اعتراض سينماگران مستقل را در پی نداشت. در حالی که در طول برگزاری جشنواره فيلم فجر، بحثهای مختلفی در دفاع و يا انتقاد از فيلم پاياننامه صورت گرفته بود به تازگی تعدادی از نويسندگان سينمايی رسانههای اصولگرا نيز از ضعفهای فيلم پاياننامه انتقاد کردهاند.
محمود گبرلو از روزنامهنگاران اصولگرا، که پيشتر دبير فرهنگی خبرگزاری فارس بوده، در برنامه هفت در صحبتهايی از فيلم پايان نامه انتقاد کرده و کارگردانی آن را ضعيف خوانده است .
از سويی ديگر ،سعيد مستغاثی نيز از که از نويسندگان ومنتقدان مورد علاقه جريان اصولگراست نيز به تازگی در گفت وگويی با کيهان از ضعفهای اين فيلم انتقاد کرده است.
مستغاثی به کيهان گفته : فيلم «پايان نامه» به کارگردانی حامد کلاهداری هم اگرچه در راستای روشنگری درباره فتنه ساخته شده که جای تقدير دارد، اما اين فيلم به قدری ضعيف توليد شده که نتيجهای معکوس دارد و يک نوع دفاع بد از انقلاب محسوب میشود.
همچنين در دو نظرسنجی که سايتهای خبر آنلاين و سينمانگار از منتقدان سينما درباره فيلمهای جشنواره فيلم فجر انجام دادهاند فيلم پايان نامه به عنوان بدترين فيلم جشنواره از نظر آنان شناخته شده است .
در نظرسنجی سايت خبر آنلاين فيلم “پاياننامه” به کارگردانی حامد کلاهداری به عنوان بدترين فيلم جشنواره امسال از نگاه ۲۳ منتقد و نويسنده انتخاب شد.
سايت تخصصی سينما (سينما نگار) در نظرخواهی از ۱۹ نفر از منتقدان سينمای ايران، نظر آنها را درباره بهترين و بدترين فيلم جشنواره بيست و نهم جويا شد .
به گزارش پارس توريسم در اين نظر سنجی، فيلم «جدايی نادر از سيمين» به کارگردانی اصغر فرهادی با ۷۳.۶۸ درصد آرا، مقام بهترين فيلم بيست و نهمين جشنواره فيلم فجر را کسب نمود. همچنين فيلم «پايان نامه» ساخته حامد کلاهداری با ۳۱.۵۷ درصد آرا، حائز مقام بدترين فيلم جشنواره بيست و نهم شد.