مصطفي تاج‌‏زاده: تصور نمي‌‏كنم انتخاباتي برگزار شود كه رئيس‌‏جمهور بعدي را "راه‏يافته" بخوانيم، ايلنا

خاتمي به لحاظ فكري رهبر اصلاحات و جنبش دوم خرداد باقي خواهد ماند

تهران- خبرگزاري كار ايران

معرفي مصطفي معين از سوي برخي اصلاح طلبان به عنوان كانديداي انتخابات رياست جمهوري، سوالات چندي را در ذهن ناظران سياسي پديد آورد. يكي از مهم‌‏ترين اين پرسش‌‏ها به سابقه دكتر معين در همراهي با دولت سيد محمد خاتمي به عنوان وزير علوم، تحقيقات و فناوري و سپس استعفاي او برمي‌‏گردد و اينكه معين با توجه به سابقه خود براي پيشبرد اصلاحات چه توانايي‌‏هايي را داراست كه خاتمي با پشتوانه آراي 22 ميليوني‌‏اش - رأيي كه براي تمام كانديداهاي موجود يك آرزوي دور است- از آن محروم بود.

اين مساله به همراه پرسش از احتمال ردصلاحيت معين، دو پرسش عمده‌‏اي هستند كه سيدمصطفي تاج‌‏زاده، عضو توأمان شوراي مركزي جبهه مشاركت و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، دو گروه اصلي حامي معين ، در گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا" به آنها پاسخ مي‌‏دهد.
تاج‌‏زاده گفت: معتقدم اصلاحات در دوره جديد پس از انتخابات رياست‌‏جمهوري آتي، بيش از گذشته پيشرفت خواهد كرد، اين به معناي اين نيست كه معين تواناتر از خاتمي است، بلكه به اين دليل است كه شرايط ايران و جهان عوض شده و اين تغيير شرايط، امكاني را فراهم كرده كه اگر خود خاتمي هم مي‌‏توانست براي بار سوم كانديدا شود، به طور قطع مي‌‏توانست گام‌‏هاي عملي بلندتري را نسبت به گذشته بردارد.
تاج‌‏زاده با اشاره به شرايط بين‌‏المللي كه در آغاز دوره رياست‌‏جمهوري خاتمي وجود داشت، از جمله وجود دولت‌‏هاي فاشيستي طالبان و صدام در دو سوي ايران و مطرح نبودن طرح صدور دموكراسي از سوي آمريكا -كه پس از 11 سپتامبر براي خاورميانه در دستوركار كاخ سفيد قرار گرفت- اظهار داشت: هنر خاتمي اين بود كه در چنين شرايط منطقه‌‏اي و جهاني كه هنوز دموكراسي مساله اول جهان و منطقه نشده بود، دموكراسي را به گفتمان غالب تبديل كرد، كاري كه از مشروطه تاكنو ن بي‌‏نظير بود، بخشي از اين پيشرفت به حماسه مردم و نيز به شخص خاتمي برمي‌‏گشت و بخشي ديگر به انباشت تجربه 100 سال اخير ملت ايران.
وي با بيان اينكه امروزه شرايط با سال 76 به طور كلي متفاوت است، تصريح كرد: امروز امكان كار كردن بيشتر است، چون حكومت‌‏هاي صدام و طالبان در پيرامون ما تبديل به دو حكومت برخاسته از انتخابات آزاد شدند، آمريكا با شعار دموكراسي وارد خاورميانه شده، رژيم‌‏هاي استبدادي مانند عربستان و مصر به عنوان نزديك‌‏ترين دوستان آمريكا در منطقه يكي پس از ديگري به سمت انتخابات آزاد رفتند و اين تازه آغاز كار آنهاست و در ايران زمينه‌‏هاي ذهني و عيني گفتمان اصلاحات به طور كامل در درون كشور فراهم شده است.
تاج‌‏زاده با يادآوري اينكه خاتمي به عنوان منتخب ملت ايران قبل از 11 سپتامبر و آغاز فرايند دموكراتيك شدن خاورميانه و بدون فشار قدرت‌‏هاي جهاني و آمريكا به سمت گفتمان دموكراتيك دورن‌‏زا پيش رفت و تاكيد كرد: نيروهاي برتر جهان پس از خاتمي به اين نتيجه رسيدند كه تنها راه مقابله با بنيادگرايي، تقويت اصلاحات است چون حاصل مبارزه با تروريسم با وجود رژيم‌‏هاي ديكتاتور، رشد بنيادگرايي در منطقه است.
وي با بيان اينكه تجربه هشت ساله اصلاحات نيز باعث مي‌‏شود كه بهتر از گذشته از فرصت‌‏ها استفاده و از موانع عبور شود، گفت: به هيچ وجه قرار نيست خاتمي صحنه را ترك كند و معين جاي ايشان بنشيند، خاتمي به لحاظ فكري رهبر اصلاحات و جنبش دوم خرداد باقي خواهد ماند و معين قرار است، رئيس‌‏جمهوري شود تا همان گفتمان را محقق كند، چون زمينه‌‏اش بيشتر فراهم است.
اين عضو شوراي عالي ستاد انتخاباتي معين در پاسخ به اين پرسش كه چه مصاديقي در اين باره وجود دارد؟ به مساله زنان و حضور آنها در كابينه اشاره كرد و گفت: با حضور خاتمي دو نفر از زنان در كابينه حضور يافتند، نكته‌‏اي كه در زمان خود بديع بود و با مخالفت كانون‌‏هاي سنتي مواجه شد ولي تغيير شرايط باعث شده است تا امروز حتي محافظه‌‏كاران هم از حضور زنان در كابينه‌‏هايشان سخن بگويند، بنابراين معتقدم زمينه تحقق اصلاحات فراهم شده است.
تاج‌‏زاده افزود: امروز خيلي راحت‌‏تر از گذشته مي‌‏توان به مطالبات اقوام و اهل سنت پاسخ مثبت داد، چرا كه امروز با الگوهايي در كنارمان مواجه هستيم كه بر شرايط داخلي تأثير گذارده است، عراق ممكن است تا چندي ديگر رئيس‌‏جمهور يا رئيس مجلس‌‏اش كرد باشد، ولي اين با دوره‌‏اي كه نگاه اكثر كردها به ايران بود، فرق مي‌‏كند.
اين عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت تصريح كرد: شكل‌‏گيري نهادهاي مدني و NGOها، مطالبات جوانان، گسترش شبكه‌‏هاي اينترنتي، تجربه خاتمي و نيز آزاد شدن نيروهايي كه به خصوص پس از پايان كار مجلس ششم امكان حضورشان در عرصه‌‏هاي اجرايي فراهم شد و بالاخره گسست در جبهه اقتدارگرايان مواردي هستند كه باعث تفاوت دوره جديد اصلاحات پس از رياست‌‏جمهوري خاتمي و پيش از آن است.
تاج‌‏زاده، اختلافات موجود بين اصول‌‏گرايان را فضايي براي تنفس اصلاحات خواند و گفت: پس از آنكه آنها به قول خودشان انتخابات شوراها و مجلس را بردند، علي‌‏القاعده بايد در موضع تهاجم باشند و ما در موضع دفاعي، اما شهروندان ناظرند كه آن جرياني كه فضاي فكري و افكار عمومي جامعه را در دست دارد، جريان اصلاحي است و محافظه‌‏كاران هنوز به قدرت نرسيده‌‏اند و دچار ضد و نقيض‌‏گويي و اختلاف شده‌‏اند.
وي با اشاره به عملكرد محافظه‌‏كاران گفت: آنها خودشان هم متوجه شده‌‏اند كه اقداماتشان پاسخگوي جامعه نيست، چون امروز صحبت از آزادي مطبوعات مي‌‏كنند و ديگر نه تنها نيروهاي منتقد قانوني را برانداز نمي‌‏دانند و صحبت از اعدام آنها نمي‌‏كنند بلكه به مرور در فكر شركت دادن آنها در انتخابات همراه با كانديدا هستند، برخورد آنان با اينترنت پاسخ نداده است و اكنون به جاي "هويت"‌‏سازي براي روشنفكران و چهره‌‏هاي فرهنگي به آنها جايزه مي‌‏دهند.
اين عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت سپس به بحث تجربه انتخابات آزاد در عراق و افغانستان كه حاصل لشكركشي آمريكا و برخي نيروهاي غربي بود، اشاره كرد و گفت: آيا لازم است كه ما مثل عراق صد هزار نفر كشته دهيم تا به انتخابات آزاد برسيم يا مي‌‏توانيم بدون خشونت اين هدف را محقق كنيم؟
وي افزود: پيشنهاد اصلاح‌‏طلبان اين است كه بدون خشونت و دخالت بيگانه به انتخابات آزاد برسيم و همان طور كه در دوم خرداد با حضور 29 ميليوني مردم و سپس سياست تنش‌‏زدايي آقاي خاتمي و طرح گفت‌‏وگوي تمدن‌‏ها و ائتلاف براي صلح جهاني، جلوي حمله موشكي آمريكا را گرفتيم، با يك انتخابات دموكراتيك ديگر مانع ماجراجويي جناح جنگ‌‏طلب آمريكا شويم و بدون اينكه خون از دماغ كسي بريزد، انتخابات را به صورت آزاد برگزار كنيم.
تاج‌‏زاده با رد احتمال كارشكني مخالفان اصلاحات در برابر دولت اصلاحي دوم، گفت: شرايط عوض شده است و آنها قادر به اين كار نيستند، آنان بايد دكتر معين را بپذيرند و مي‌‏دانند كه بايد به مطالبات مردم پاسخ مثبت دهند.
معاون سابق وزير كشور در مورد احتمال ردصلاحيت معين، گفت: اين ننگ را ملت ايران تحمل نمي‌‏كند كه در عراق و افغانستان انتخابات آزاد برگزار شود و ما كه 25 سال پرچمدار انتخابات نسبتاً آزاد بوده‌‏ايم، انتخابات نمايشي برگزار كنيم و فكر مي‌‏كنم كسي اين ريسك را نكند، ضمن اينكه شوراي نگهبان كه در دوره پيش حتي صلاحيت آقاي فلاحيان را تاييد كرد، ردصلاحيت آقاي معين سوالات بسياري را ايجاد خواهد كرد و نه شوراي نگهبان و نه هيچ كس ديگري براي اين سوالات جواب نخواهند داشت.
وي در پاسخ به اين سوال كه فضاي جهاني پس از 11 سپتامبر و شرايط داخلي و برخي مسائل منطقه‌‏اي در دوران انتخابات مجلس هفتم كه ردصلاحيت گسترده‌‏اي از اصلاح‌‏طلبان صورت گرفت، نيز وجود داشت، حال شرايط اول اسفند 82 با 27 خرداد 84 چه تفاوت‌‏هايي دارد كه آنها چنين اميدوار هستند، گفت: در مجلس هفتم بسياري از اين عوامل وجود نداشت، در جريان آن انتخابات علي‌‏رغم اختلاف‌‏نظر محافظه‌‏كاران در تعدد ردصلاحيت ها در اصل ردصلاحيت كردن اختلاف نظري وجود نداشت، به خصوص كه پس از انتخابات شوراها بود و ما در آن شكست خورده بوديم و محافظه‌‏كاران گمان مي‌‏كردند كه حذف اصلاح‌‏طلبان چندان مشكلي را ايجاد نمي‌‏كند.
تاج‌‏زاده با اشاره به اينكه كسب قوه‌‏مقننه از سوي محافظه‌‏كاران با توجه به حضور اصلاح‌‏طلبان در قوه مجريه خطر انسداد كامل را به همراه نداشت و بسياري از شهروندان را به طور كامل نگران نكرده بود، خاطرنشان كرد: طي يك‌‏سال گذشته شاهد بوده‌‏ايم كه تلاش اقتدارگرايان منجر به انسداد نشد اما در انتخابات رياست‌‏جمهوري شرايط متفاوت است چون اولاً آقاي خاتمي با 22 ميليون رأي رئيس‌‏جمهور شد ولي اگر شوراي نگهبان دكترمعين را ردصلاحيت كند، طبق نظرسنجي‌‏هايي كه داريم حدود 40 درصد حايزين شرايط در انتخابات شركت مي‌‏كنند، يعني بين 19 تا 20 ميليون نفر و رئيس‌‏جمهوري حداكثر با هفت يا هشت ميليون رأي انتخاب خواهد شد، آن هم در دوره‌‏اي كه كشور با بيشترين چالش‌‏ها در عرصه بين‌‏المللي و به خصوص آمريكا مواجه است، آن وقت جامعه جهاني و مردم خودمان بين رئيس‌‏جمهور 22 ميليوني و رئيس جمهور هفت- هشت ميليوني مقايسه مي‌‏كنند.
تاج‌‏زاده با اشاره به چالش‌‏هاي هسته‌‏اي كشورمان، تصريح كرد: يك دولت ضعيف دست اروپا و آمريكا را براي انواع فشارها و امتيازگيري‌‏ها باز مي‌‏كند و مسووليت همه اينها برعهده شوراي نگهبان و حاميانش خواهد بود، اگر نگذارند دولت مشروعي در ايران با اتكا به رأي اكثريت ملت در انتخاب شود و با آمريكايي‌‏ها چانه‌‏زني كند.
تاج‌‏زاده با بيان اينكه معتقد به گفت‌‏وگو با اروپا و آمريكاست، ادامه داد: البته اين اعتقاد بر پايه وجود دولتي دموكرات و مردمي است، تا به صورت كاملاً شفاف و صريح بتواند مطالبات ملي را پي‌‏گيري كند.
وي خاطرنشان كرد: پذيرش پروتكل الحاقي به مثابه خوردن يك جام زهر جديد براي محافظه‌‏كاران بود چرا كه قبلاً موضع‌‏شان اين بود كه اين پروتكل مانند قرار داد تركمن‌‏چاي است و اصلاح‌‏طلبان مي‌‏خواهند به غربي‌‏ها امتياز دهند و سازش كنند، ولي بعد خودشان مجبور به تاييد آن شدند، ضمن اينكه اگر كار دست اصلاح‌‏طلبان بود به طور قطع امتيازات بيشتري از اروپايي‌‏ها مي‌‏گرفتند، زيرا در فرصت مناسب‌‏تري پروتكل را مي‌‏پذيرفتند و در هر حال اين مساله در مجموع موضع محافظه‌‏كاران را تضعيف كرد.

تاج‌‏زاده با اشاره به پايان دوره تبليغ انسجام بين محافظه‌‏كاران پس از انتخابات مجلس هفتم، گفت: جامعه امروز به اين نتيجه رسيده كه اگر انتخابات رياست‌‏جمهوري را هم به اقتدارگرايان واگذار كند يعني يا بايد بپذيرد كه انتخابات بعدي ديگر انتخابات آزاد نخواهد بود يا به دنبال انقلاب و شورش ديگري برود يا يك دوره اختناق طولاني را تحمل كند يا منتظر اشغالگران خارجي مي‌‏شود، خطري كه در انتخابات مجلس هفتم جامعه را تهديد نمي‌‏كرد.
وي افزود: محافظه‌‏كاران هم امروز فهميده‌‏اند كه هر چه آرا از سبد اصلاح‌‏طلبان كاسته شود، به سبد آنها افزوده نخواهد شد و هر چه ملت به سمت نااميدي و تحريم برود، آرا به سمت خارج نظام خواهد رفت.
عضو ارشد سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي با اشاره به شعار انتخابات حداكثري كه محافظه‌‏كاران هم به آن قايلند، تصريح كرد كه تحقق آن صرفاً در يك انتخابات آزاد ميسر است.
وي با بيان اينكه تجربه مجلس هفتم تجربه مثبتي براي محافظه كاران نبود، تاكيد كرد: آنها وقتي مي‌‏بينند كه همه انتقادها متوجه كانون اصلي شده و حتي اصلاح‌‏طلبان انتخاب‌‏شدگان را" راه‌‏يافته" مي‌‏خوانند، تصور نمي‌‏كنم كه انتخاباتي برگزار شود كه ما رئيس‌‏جمهوري بعدي را هم راه‌‏يافته بخوانيم.
تاج‌‏زاده در خاتمه به انتخابات اخير عراق اشاره كرد و گفت: اين انتخابات مورد تاييد محافظه‌‏كاران داخلي ايران است، در حالي كه در گذشته از ويتناميزه كردن عراق سخن مي‌‏گفتند.
وي تصريح كرد: وقتي در عراقي كه تا سال پيش راديو دو موج داشتن در آن جرم بود، انتخابات آزاد برگزار مي‌‏شود، بعيد مي‌‏دانم كه اقتدارگرايان بپذيرند كه با حاكميت آنها انتخابات غيرآزاد شود يعني با حضور سربازان آمريكايي در عراق انتخابات آزاد برگزار مي‌‏شود، اين بهترين تبليغ براي آمريكايي‌‏هاست كه بگويند ما انتخابات آزاد آورديم ولي حكومت ايران از انجام آن عاجز است.