خاتمي: نقش اول انتخابات آزاد برعهده شوراي نگهبان است، اقبال

همايش دو روزه فرمانداران سراسر كشور از ديروز در محل وزارت كشور آغاز شد. قرار است در اين همايش، مسؤولين اجرايي نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري به‌ بيان راهكارهاي برگزاري انتخابات آزاد و رقابتي بپردازند. در برنامه روز گذشته اين همايش رئيس جمهوري و وزير كشور به ايراد سخنراني پرداختند.
رئيس جمهوري در سخنان خود با بيان اينكه «در آستانه مرحله حساسي از حيات سياسي كشور قرار داريم»، انتخابات را تجلي‌گاه خواست، حيثيت و شخصيت مردم دانست.
خاتمي با اشاره به اين كه جامعه ما در داخل و خارج با تهديداتي روبه‌روست، يادآور شد كه اگر ما خواهان آزادي، توسعه، پيشرفت، مردمسالاري و استقرار ارزش‌هايي هستيم كه براي آن انقلاب كرديم، بايد بخواهيم كه زمينه امنيت را فراهم كنيم.
خاتمي با تأكيد بر اينكه «در جامعه ناامن و در معرض تهديد نه پيشرفت به طور شايسته صورت مي‌گيرد و نه مي توان حقوق و آزادي‌هاي مردم را محقق كرد»، اظهار داشت: بايد بكوشيم به عنوان يك اولويت تهديدات را از بين ببريم و يا اگر نمي‌توانيم تهديدها را از بين ببريم آنها را به حداقل برسانيم.
رئيس جمهور با اشاره به وجود «تهديدهاي آشكار» عليه ايران گفت: معتقديم اگر آنها مي‌توانستند تاكنون اغراض شيطاني خود را پياده مي‌كردند و اگر نكرده‌اند براي اين بود كه مي‌دانستند از اين رهگذر شكست خواهند خورد.
وي همچنين يادآور شد كه عليرغم همه اختلاف سليقه‌ها، لطمه‌زدن و تهديد ايران اگر براي ايران صدمه‌اي به همراه داشته باشد به تهديدكنندگان صدمه بيشتري وارد مي‌كند.
رئيس جمهور در عين حال با تأكيد بر اين نكته كه مشاركت حداكثري مردم در انتخابات باعث تقويت مشروعيت نظام خواهد شد و تهديدات را از بين مي‌برد اظهار داشت: «به‌عنوان كسي كه به ايران و انقلاب و سربلندي كشور خود دل بسته‌ايم و رأي همه اختلاف نظرها بايد از اين مجموعه بزرگ دفاع و دشمنان را مأيوس كنيم تا به فكر برنامه‌هاي شيطاني نيفتند.»
خاتمي با اشاره به نامگذاري سال 84 به سال همبستگي و مشاركت عمومي گفت: بايد مشخص شود كه وفاق و همبستگي بر سر چيست. وفاق و همبستگي بايد پيرامون منافع ملي مشخص شكل‌ بگيرد و بايد منافع ملي تعريف شود تا همه مردم با همه اختلاف‌نظرها در اين منافع همدل باشند.
وي گفت: «ما به نام دين خواستار مشاركت مردم، عدالت و صلح در عرصه جهاني هستيم و آن را در انقلاب آزموده‌ايم.»
خاتمي ادامه داد: «اگر اسلامي معرفي كنيم كه با اين معيارها ناسازگار باشد، اين اسلام نمي‌تواند جوابگوي خواست مردم ما و متناسب با جامعه حاضر در دنياي پيشرفته امروز باشد.»
رئيس جمهور افزود: وجدان و هويت مردم ما ديني است و مردمسالاري نيز خواست تاريخي ملت است و هركس در مقابل آن بايستد محكوم به شكست خواهد بود.
رئيس‌جمهور با تأكيد بر اينكه وفاق به معناي يكرنگي نيست، جامعه يكرنگ را جامعه مرده دانست و گفت: تنوع و تكثر مي‌تواند با عث پيشرفت جامعه شود. وقتي از وفاق سخن گفته مي‌شود معنايش اين نيست كه يك گرايش، قدرت را به‌دست گيرد و گرايش‌هاي ديگر به هر شكل حذف شوند كه اين بزرگترين زمينه را براي شقاء فراهم مي‌كند.
وي همچنين تأكيد كرد كه وفاق بايد به صورت يك فرهنگ درآيد. مردمسالاري همانند ديگر امور اجتماعي يك پروسه است و نمي‌توان يك نسخه نوشت. طي مثلاً دو برنامه اين جامعه دموكرات خواهد شد اگر ما جامعه مردمسالار مي‌خواهيم بايد فرهنگ جامعه مردمسالار شود.
خاتمي مهمترين موضوع براي برقراري وفاق در جامعه را به رسميت شناختن حق مردم در تعيين سرنوشت خويش عنوان كرد و گفت: حاكميت مردم بر سرنوشت خويش در طول حاكميت خداست. اگر اين اصل را بپذيريم پايه‌هاي منافع ملي و مردمسالاري در جامعه مستحكم خواهد شد و اين موضوع بايد به باور همه افراد به‌خصوص آنهايي كه قدرت و نفوذ بيشتري دارند، بنشيند.
در اين ديدار همچنين خاتمي تأكيد كرد كه شرط خوب برگزار شدن يك انتخابات تساهل و تسهيل حكومت براي برگزاري آن انتخابات آزاد است.
خاتمي در عين‌حال انصاف نخبگان و ملت را با درك واقعيت‌‌ها و تطبيق خواست‌هاي خود به نسبت امكانات موجود و بالا نبردن سطح مطالبات مردم كه گاهي بي‌توجه به واقعيت‌ها و امكانات موجود انجام مي‌گيرد، خواستار شد.
رئيس جمهور يكي از راه‌هاي افزايش مشاركت حداكثري مردم را رقابتي‌تر شدن انتخابات عنوان و بر حضور كانديداهاي سلايق مختلف در انتخابات تأكيد كرد و گفت: منظورم از حضور كانديداهاي مختلف رقابت كمي نيست، زيرا گاهي با چند نامزد، انتخابات رقابتي و گاهي با صد كانديداها هم رقابتي نمي‌شود.
وي يادآور شد كه مسؤولان بايد بدانند رقابتي شدن انتخابات به افزايش مشاركت مردم مي انجامد و افزايش مشاركت حداكثري مردم موجب رفع تهديدات عليه كشورمان مي‌شود.
خاتمي در ادامه سخنانش با تأكيد بر لزوم سالم بودن انتخابات خطاب به كانديداها و مسؤولان اجرايي وزارت كشور براي برگزاري انتخابات گفت: ما و شما اينجا عهد مي‌كنيم كه انتخابات را در كمال سلامت برگزار كنيم، چه از روند انتخابات راضي باشيم و چه راضي نباشيم وظيفه داريم انتخابات را سالم برگزار كنيم، يعني همان كه مردم مي‌خواهند از صندوق بيرون آيد كه البته معتقدم از ابتداي انقلاب همين طور بوده است.
وي با استفاده از مشي عده‌اي كه براي بيرون كردن رقيب حاضر به هر كاري هستند، اين مثال را يادآور شد كه گاهي ما به خاطر يك دستمال حاضريم قيصر را به آتش بكشيم.
وي شوراي نگهبان را داراي نقش اول در برگزاري انتخاباتي رقابتي و آزاد دانست و گفت اگر مي‌خواهيم انتخابات رقابتي باشد بايد همه آحاد مردم و كساني كه زير چتر جمهوري اسلامي ايران هستند احساس كنند كه حق انتخاب‌ آنها محفوظ مانده است و در بررسي صلاحيت‌ها بايد اين يكي از ملاك‌هاي اصلي باشد كه مردم بتوانند نامزد مورد نظر خود را انتخاب كنند.
خاتمي با بيان اينكه اگر مردم احساس كنند كسي كه مورد نظر آنهاست در انتخابات حضور ندارد كه به آن رأي دهند، دلسرد مي‌شوند، گفت: داشتن يك انتخابات سالم و آزاد بودن انتخابات عهدي است كه ما مسؤولان بايد داشته باشيم و آن احترام به رأي مردم است.
وي برگزاري انتخابات سالم، آزاد و رقابتي را شرط مشاركت دانست، با اين عهد كه به رأي مردم احترام گذاشته شود، يعني در مقابل رأي مردم موانع ايجاد نشود.
وي مهمترين سرمايه اجتماعي را اعتماد متقابل حكومت به مردم دانست و گفت: علاوه بر اينكه نبايد اين احساس در بخشي از جامعه ايجاد شود كه نامزد مورد نظر خود را ندارد و انگيزه‌ حضور در انتخابات را نداشته باشد نامزدها درحضور حداكثري مردم نقش مهمي دارند.
رئيس جمهور گفت: بايد يادبگيريم كه نمي‌توان مردم را با نوع راه رفتن و حرف زدن و … به خود جلب كرد بلكه نامزدها بايد با ارائه برنامه، توان داوري مردم را بالا ببرند.
وي افزود: همكاران ما مصمم و آشنا به وظيفه خود در جهت برگزاري انتخابات سالم، مقدمات را فراهم كرده‌اند و اميدواريم كه با موفقيت اين مسير را طي كنند.
وزير كشور، فرمانداران سراسر كشور را به اجراي سالم انتخابات بدون توجه به نتيجه آن و انتخاب نمايندگان خود با همين نگاه، شناسايي گلوگاه‌هاي تخلف و استفاده از همه ظرفيت‌ها براي برخورد با متخلفان توصيه كرد.
حجت‌الاسلام و المسلمين عبدالواحد موسوي لاري طي سخناني در همايش دو روزه فرمانداران سراسر كشور بر نقش مهم فرمانداران به عنوان نمايندگان عالي دولت و مسؤولان اجراي انتخابات بر تحقق اصل مشاركت حداكثري و حفظ سلامت انتخابات تأكيد و به تبيين اين نقش پرداخت.
وي گفت: امكان انحراف در جريان انتخابات از زماني آغاز مي‌شود كه متوليان اجرا و نظارت بر انتخابات، نتيجه برايشان اصل مي‌شود و براي آن دست به حذف يا باطل كردن صندوق‌ها مي‌زنند، اين نوع نگاه در گذشته ضررهايي براي جامعه ما داشته و اگر ادامه يابد ضررهاي بيشتري را متوجه جامعه‌ مي‌كند.
وي كه در جمع فرمانداران سراسر كشور سخن مي‌گفت، نگاه به خود، مسؤوليت و درك جايگاه قانوني خود را شرط اول انجام وظيفه دانست و افزود: فرمانداران به عنوان مخاطبان اصلي قانون‌گذار در قانون انتخابات هستند و بايد به اعتبار جايگاه قانوني خودشان مورد خطاب قرار گيرند نه به عنوان بخشي از وزارت كشور.
وزير كشور بر دو اصل سلامت انتخابات و فراهم كردن زمينه مشاركت حداكثري در انتخابات تأكيد و تصريح كرد: اصل مشاركت حداكثري را در حيطه مسؤوليت فرماندار به اعتبار جايگاه قانوني‌شان مي‌دانم.
وي افزود: نمايندگان عالي دولت بايد توجه داشته باشند شرايط براي حضور حداكثري مردم فراهم شود، گروه‌هاي مختلف احساس كنند كه نماينده‌اي در انتخابات دارند و نمايندگان عالي دولت بايد وظايف‌شان براي فراهم كردن اين الزامات مشخص شود.
وي با تأكيد بر اجتناب نهادها و دستگاه‌هاي دولتي از برخورد جناحي‌، اظهار داشت: براي مثال اگر فردي در نمازجمعه به عنوان يك عنصر از يك جناح مشخص صحبت مي‌كند چه احساسي به شما دست مي‌دهد، هم نااميد از تأثيرگذاري آن مي‌شويد و هم به وظيفه ديني‌تان شك مي‌كنيد؛ و با خود مي‌گوييد من به عنوان يك ايراني بايد چگونه نگاه كنم؟ و يا برنامه‌اي از تلويزيون يا راديو مي‌شنويد و احساس مي‌كنيد جانبدارانه است. مسؤوليت آن دستگاه رعايت بي‌طرفي است. اگر از روزنامه يك حزب دفاع از حزب را ببينيد مشمئز كننده نيست چون انتظاري غير از اين وجود ندارد. البته انتظار داريد حتي در اين نشريات هم اثبات از مسير نفي و تخريب ديگران صورت گيرد چون احساس انجام اين كار دور از اخلاق كريمه انساني است.
موسوي لاري، با بيان اينكه درباره انتخابات دو نگاه از سوي متوليان وجود دارد، اظهار داشت: نگاه اول اينكه انجام انتخابات وظيفه‌اي است كه بر عهده مجريان گذاشته شده و اين نگاه مي‌گويد مكلف به انجام وظيفه هستند و نگاه ديگر خود را متكلف به نتيجه مي‌داند، وقتي به عنوان مجري و يا شوراي نگهبان و هيأت نظارت نتيجه انتخابات برايتان اصل شد، نمي‌توانيد بي‌طرفي و عدالت در توزيع امكانات را رعايت كنيد.
وي ادامه داد: منش و روش و چارچوب دولت خاتمي و وزارت تحت مسؤوليت من و استانداران و فرمانداران در دوره‌هاي گذشته اين بوده است و اكنون هم همين خواهد بود، نتيجه را رأي مردم و صندوق‌هاي رأي تعيين مي‌كنند.
وي با تأكيد بر اينكه وظيفه مجريان برگزاري شايسته انتخابات است، خطاب به فرمانداران، گفت: شما تكليفي بر عهده داريد كه بر اساس آن فرمانداري بايد تابلويي باشد كه از طريق آن سياست‌ها و چارچوب‌هاي پذيرفته شده اين دولت مشخص مي‌شود.
موسوي لاري با تأكيد بر اينكه فرمانداران به عنوان مجري انتخابات مخاطب قانون هستند و تكليفي فراتر بر عهده آنهاست، تصريح كرد: شما فرمانداران بايد سلامت و صحت انتخابات را مدنظر قرار دهيد، به نتيجه انتخابات در كاركردهاي اداريتان توجه نكنيد، نمي‌گويم خود را از هر گرايش و سليقه خالي كنيد، اما جهت‌گيري‌مان به عنوان متولي امر انتخابات، نتيجه را در كاركردهاي اداري و اجرايي هدف‌گيري نكنيم. مقدمه را به گونه‌اي نچينيم كه نتيجه دلخواهمان به دست آيد.
وزير كشور تأكيد كرد: بايد بپذيريم كه حفاظت از آراء مردم تكليف ماست نه اختيار ما؛ يا بايد مسؤوليت را نپذيريم و اگر پذيرفتيم بايد حفيظ باشيم و با تمام وجود از مسؤوليت‌مان صيانت كنيم، دانايي شرط رسيدن به آن نقطه است. بايد در اين راه آگاهي داشته باشيم، تدبير كنيم و مسؤوليتمان را آنگونه كه هست انجام دهيم.
وي با توجه به تجربيات گذشته پيش‌بيني كرد كه در بحث اجرا مسايل و مشكلاتي وجود داشته باشند و گفت: مشكلاتي كه براي فرمانداران و متوليان اجرايي ايجاد شده كم نبوده است. آنها با مشكلات تداركاتي و لجستيكي و حتي مسايل مهم‌تري كه به نحوه تعامل ساير دستگاه‌ها برمي‌گردد مواجه بودند حتي هزينه‌هايي بابت صلابت در امر صيانت و عدم توجه به خواسته‌هاي صاحبان قدرت و مكنت پرداخت كردند. اما قضاوت تاريخ مثبت و كارنامه ارائه شده قابل دفاع است.

موسوي لاري، تأكيد كرد: توجه كنيم كه گاه عدم جديت و سهل‌انگاري‌ها ممكن است ما را در برابر امروز و فردا شرمنده كند. يا نبايد مسؤوليت بپذيريم و اگر پذيرفتيم بايد از همه ظرفيت‌ها استفاده كنيم. عذر سهل‌انگاري نه در پيشگاه خداوند و نه مردم و نه درون وجدان خودمان پذيرفته نيست. مهم اين است كه نشان دهيم مي‌خواهيم با قوت و قدرت و صلابت مسؤوليت‌مان را انجام دهيم.
موسوي لاري، با تأكيد بر ضرورت شناسايي گلوگاه‌هاي تخلف از سوي فرمانداران، تصريح كرد: فرمانداران بايد به عنوان مسؤول اجرا و ستاد اجرايي انتخابات، بايدها و نبايدها را مورد توجه قرار دهند و آمادگي براي برخورد با تخلف را داشته باشند. در اين صورت دست استمداد به سمت رئيس‌جمهور و اعضاي دولت نيز گرفته‌ايم و در برخورد با تخلفات مصمم هستيم. هم‌چنين محور بحث‌هايمان با قوه قضاييه هم اين بود كه دستگاه قضايي بايد حامي باشد تا جلوي هر گونه تخلفي گرفته شود. هم‌چنين سازمان قضايي نيروهاي مسلح بايد در كنار ستاد انتخاباتي براي برخورد با متمردين و متخلفين اقدام كند.
وزير كشور هم‌چنين با تأكيد بر اينكه نبايد از امكانات دولتي براي تبليغ كانديداها استفاده شود، تصريح كرد: فرمانداران بايد با اين موضوع بدون اغماض برخورد كنند.
وي در پايان سياست و مشي دولت را برگزاري انتخاباتي سالم و رقابتي با حفظ بي‌طرفي عنوان كرد و گفت: هم‌چنين بايد بازرسي‌ها به صورت دقيق و جدي صورت گيرد و حتي مجموعه مسؤولان اجرايي انتخابات را نيز تحت بازرسي و نظارت قرار دهد.